Maagkanker

Maagkanker

Wat is maagkanker?

Maagkanker ontstaat als abnormale cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en zich opeenstapelen tot een tumor.

Kankercellen kunnen uit de oorspronkelijke tumor ontsnappen en vervolgens onder andere longen, lever, botten en eileiders koloniseren om metastasen te vormen.

Deze uitzaaiingen bestaan uit kankercellen, afkomstig van de tumor in de maag. Ze moeten daarom worden behandeld als maagkanker.

Risicofactoren

Een risicofactor verhoogt de kans op kanker, maar niet iedereen met die risicofactor krijgt kanker. Kanker is meestal het resultaat van een combinatie van verschillende risicofactoren. Aarzel niet om je persoonlijke situatie te bespreken met je huisarts.

Er zijn verschillende factoren die het risico op maagkanker verhogen.

Preventiemaatregelen

Kiezen voor een gezonde levensstijl

Een gezonde levensstijl vergroot de kans op een lang en gezond leven. Maar er is geen absolute garantie dat je nooit kanker zult krijgen.

Preventieve maatregelen om het risico op maagkanker te verminderen komen voornamelijk neer op de keuze voor gezonde en evenwichtige gewoonten:

  • gebruik geen tabak
  • vermijd overgewicht
  • doe geregeld aan lichaamsbeweging: 30 tot 60 minuten matige tot intensieve fysieke activiteit per dag
  • beperk alcoholgebruik – zowel bier en wijn als sterke drank – geen alcohol is veiliger
  • kies voor een evenwichtig dieet, met veel groente en fruit, en weinig verzadigd dierlijk vet
  • beperk de consumptie van rood vlees en vermijd bewerkt of te sterk gezouten vlees

Behandeling van maagontsteking
Bij een chronische maagontsteking of maagzweer is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij/zij zal de nodige tests uitvoeren om de aanwezigheid van Helicobacter pylori op te sporen. Als de aanwezigheid van deze bacterie wordt vastgesteld, is een behandeling met antibiotica nodig.

Jezelf beschermen tegen giftige dampen en stoffen
In het geval van beroepsmatige blootstelling aan giftige dampen of stoffen, is het essentieel om de voorgeschreven beschermende maatregelen te volgen.

Symptomen

Afhankelijk van de aard van de tumor, zijn grootte en de locatie ervan in de maag variëren de symptomen en de snelheid waarmee ze zich manifesteren. Symptomen verschijnen soms pas in een vergevorderd stadium van de kanker.

De meest voorkomende symptomen:

    • indigestie of maagzuur
    • pijn of ongemak in de buik
    • misselijkheid en braken
    • diarree of constipatie
    • opgeblazen gevoel
    • verlies van eetlust
    • gevoel van vastzittend voedsel in de keel

In een verder gevorderd stadium kunnen zich nog andere symptomen voordoen:

    • zwakte en vermoeidheid
    • bloed braken of bloed bij de ontlasting
    • onverklaarbaar gewichtsverlies

Deze symptomen zijn niet specifiek voor maagkanker. Het kunnen tekenen zijn van andere, vaak goedaardige, gezondheidsproblemen. Raadpleeg je arts als je een of meer van deze symptomen opmerkt.

Screening en diagnostiek

Maagkanker wordt niet systematisch gescreend bij de algemene bevolking.

Zijn er afwijkingen of symptomen, dan kan je arts diagnostische tests voorschrijven, bijvoorbeeld een bloedonderzoek of medische beeldvorming.

Als deze onderzoeken de aanwezigheid van kanker bevestigen, volgt een aanvullend onderzoek om de exacte aard en omvang van de ziekte te bepalen. Deze informatie is essentieel om voor de best mogelijke behandeling te kunnen kiezen.

Endoscopie (gastroscopie)

Een endoscoop is een dunne, flexibele buis met een camera, die via de mond wordt ingebracht. Hij wordt gebruikt om de binnenkant van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm, het bovenste deel van de dunne darm, te onderzoeken op eventuele afwijkingen of tumoren.

In sommige gevallen wordt tijdens de endoscopie ook een ultrageluidsonde gebruikt. Deze techniek staat bekend als echo-endoscopie. Hiermee kan men, bijvoorbeeld, zien hoe diep een tumor zich in de maagwand heeft ontwikkeld. Met behulp van echo-endoscopie kan men ook vaststellen of lymfeklieren vergroot zijn en mogelijk zijn geïnfiltreerd.

Dit onderzoek kan worden gecombineerd met een biopsie, waarbij kleine stukjes verdacht weefsel worden weggenomen. Microscopisch onderzoek van deze monsters kan eventueel de diagnose kanker bevestigen en maakt desgevallend het onderscheid tussen verschillende soorten kanker mogelijk. Er kunnen meer gedetailleerde analyses van de aangetroffen kankercellen worden uitgevoerd om eventuele specifieke afwijkingen te identificeren, met name in de genen of eiwitten van deze cellen.

CT-scan abdomen thorax

Een CT-scan abdomen thorax maakt met behulp van röntgenstralen driedimensionale beelden van de buik en de borstkas. Vóór het onderzoek wordt een contrastproduct ingespoten om de bloedvaten zichtbaar te maken en afwijkingen in de organen op te sporen.

Laparoscopie

Laparoscopie is een kijkoperatie, waarbij een kleine snede in de buik wordt gemaakt en de chirurg een endoscoop (zie ook hierboven: Endoscopie) inbrengt.

Laparoscopie laat zien of de kanker is uitgezaaid naar de wand van de buikholte of naar de lever.

Andere diagnostische tests:

Behandeling

Een gespecialiseerd multidisciplinair medisch team bepaalt voor elke patiënt welke de best mogelijke behandeling is. De keuze hiervan hangt af van het kankertype en het stadium waarin de ziekte zich bevindt, maar ook van de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en, voor zover mogelijk, van zijn of haar voorkeur.

Afhankelijk van het stadium waarin de kanker zich bevindt, kunnen de artsen verschillende behandelingen toepassen:

Levenskwaliteit als prioriteit

Tijdens alle stadia van de behandeling en bij het streven naar een blijvend herstel staat de levenskwaliteit van de patiënt op de lange termijn voorop.

Dat geldt ook op de korte en middellange termijn zodra de ziekte chronisch wordt. In het stadium van de palliatieve zorg, wanneer de ziekte niet meer onder controle te krijgen is, heeft levenskwaliteit absolute prioriteit.

In al deze gevallen zet het medisch team al zijn knowhow in om de levenskwaliteit zo goed mogelijk te bewaken.

Meer informatie over palliatieve zorg en levenseinde.

Nevenwerkingen

Het doel van elke behandeling is om kankercellen te vernietigen. Helaas kunnen hierbij ook gezonde cellen worden beschadigd en bijwerkingen worden veroorzaakt. Deze bijwerkingen kunnen sterk van elkaar verschillen, afhankelijk van de behandeling en de patiënt.

In elk geval is het aangeraden om je arts te vragen aan welke nevenwerkingen je je kan verwachten en waar je op moet letten.

Meer weten over nevenwerkingen van kankerbehandelingen.

Gastrectomie, waarbij de maag wordt verwijderd, is een ingrijpende operatie, die ernstige nevenwerkingen kan hebben.

Na deze ingreep kan de patiënt slechts een kleine hoeveelheid voedsel in een keer eten. Een veel voorkomende nevenwerking is het dumping-syndroom of pathologisch versnelde maaglediging. De symptomen zijn onder andere krampen, misselijkheid, diarree en duizeligheid na het eten. Het syndroom doet zich voor wanneer voedsel te snel de dunne darm in gaat.

Er kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen van het dumping-syndroom onder controle te houden. Ze worden minder ernstig of verdwijnen meestal na een paar maanden, maar kunnen bij sommige mensen blijvend zijn.

Patiënten bij wie de maag volledig is verwijderd, moeten doorgaans regelmatig vitamine B12 krijgen. Die kan worden toegediend via een injectie of in de vorm van zuigtabletten die onder de tong worden opgenomen.

Hulp bij voeding

Maagkanker en de behandeling ervan verstoren de eetlust en de spijsvertering. Het is belangrijk dat er geen ondervoeding optreedt, wat leidt tot overmatig gewichtsverlies. Dieetadvies kan worden gegeven door een oncologisch diëtist of onco-diëtist.

Als dit advies niet voldoende is om een gezond lichaamsgewicht te behouden, of als eten te moeilijk wordt, kunnen voedingssupplementen worden voorgeschreven.

DE OZC, je partner
tijdens je behandeling

De oncologisch zorgcoördinator is een verpleegkundige, gespecialiseerd in kanker, die zorgt voor de praktische uitvoering van de door het multidisciplinair team voorgeschreven behandeling en die de patiënt de hele duur van zijn of haar zorgtraject in het ziekenhuis begeleidt.

Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator je belangrijkste aanspreekpunt. Hij/zij maakt integraal deel uit van je zorgteam, woont al je consultaties bij en coördineert al je afspraken. Je zorgcoördinator is makkelijk bereikbaar, telefonisch of via e-mail, om je vragen te beantwoorden.

Na de behandeling

Follow-up na de behandeling

Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.

Genezing of remissie?

Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.

Hoe lang moet je wachten op blijvende genezing?

Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.

Veelgestelde vragen

Kan frequent voorkomend brandend maagzuur (reflux) kanker veroorzaken?

Brandend maagzuur veroorzaakt geen kanker, maar kan soms wel de aanwezigheid van maagkanker verraden. Reflux is evenwel niet typisch voor deze kanker en kan andere, onschuldige oorzaken hebben. Als je last blijft hebben van brandend maagzuur, is het belangrijk om er met je arts over te praten.

Kun je leven zonder maag?

Ja, het is beslist mogelijk zonder maag te leven. Ze is belangrijk voor het verteren van voedsel, maar wordt niet beschouwd als een vitaal orgaan. Het verwijderen van de maag kan echter ernstige nevenwerkingen hebben, waardoor je je dieet moet aanpassen. In dat geval moet je meestal regelmatig vitamine B12 innemen.

Hoe kan misselijkheid worden beperkt?

Maagkanker en de behandeling ervan verstoren de eetlust en de spijsvertering. Er zijn verschillende tips om misselijkheid te verminderen:

  • je maaltijden in kleinere porties verdelen
  • langzaam eten en goed kauwen
  • vet, gekruid, zwaar of gefrituurd voedsel vermijden
  • niet drinken tijdens de maaltijd

Aarzel niet om advies te vragen aan een oncologisch diëtist of onco-diëtist.