Slokdarmkanker ontstaat als abnormale cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en zich opeenstapelen tot een tumor.
Kankercellen kunnen uit de oorspronkelijke tumor ontsnappen en vervolgens de lymfeklieren ter hoogte van de hals en organen als maag, longen en lever koloniseren om metastasen te vormen.
Deze uitzaaiingen bestaan uit kankercellen, afkomstig van de tumor in de slokdarm. Ze moeten daarom worden behandeld als slokdarmkanker.
Een risicofactor verhoogt de kans op kanker, maar niet iedereen met die risicofactor krijgt kanker. Kanker is meestal het resultaat van een combinatie van verschillende risicofactoren. Aarzel niet om je persoonlijke situatie te bespreken met je huisarts.
Het risico op slokdarmkanker wordt sterk verhoogd door het gebruik van tabak en alcohol.
Chronische irritatie van de slokdarm door brandend maagzuur (Barrett-slokdarm) leidt tot een matig verhoogd risico op slokdarmkanker.
Er zijn verschillende andere risicofactoren geïdentificeerd.
Een gezonde levensstijl vergroot de kans op een lang en gezond leven. Maar er is geen absolute garantie dat je nooit kanker zult krijgen.
Preventieve maatregelen om het risico op slokdarmkanker te verminderen komen voornamelijk neer op de keuze voor gezonde en evenwichtige gewoonten:
Als je vaak last hebt van gastro-oesofageale reflux, waarbij brandend maagzuur de slokdarm irriteert, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij/zij zal beslissen welke onderzoeken en controles nodig zijn en welke behandeling moet worden gevolgd.
HPV-vaccinatie bij jonge meisjes en jongens is bedoeld om het risico op het ontwikkelen van verschillende soorten kanker te verminderen en zou het risico op slokdarmkanker kunnen verkleinen.
Meer weten over HPV-vaccinatie
Slokdarmkanker begint zich te manifesteren wanneer het volume van de tumor de werking van de slokdarm verstoort. Een of meer van volgende symptomen zijn dan merkbaar:
Deze symptomen zijn niet specifiek voor slokdarmkanker. Het kunnen tekenen zijn van andere, vaak goedaardige, gezondheidsproblemen. Raadpleeg je arts als je een of meer van deze symptomen opmerkt.
Slokdarmkanker wordt niet systematisch gescreend bij de algemene bevolking.
Zijn er afwijkingen of symptomen, dan kan je arts diagnostische tests voorschrijven, bijvoorbeeld een bloedonderzoek of medische beeldvorming.
Als deze onderzoeken de aanwezigheid van kanker bevestigen, volgt een aanvullend onderzoek om de exacte aard en omvang van de ziekte te bepalen. Deze informatie is essentieel om voor de best mogelijke behandeling te kunnen kiezen.
Patiënten met Barrett-slokdarm worden regelmatig gecontroleerd om eventuele slokdarmkanker in een vroeg stadium op te sporen.
Er wordt een röntgenfoto gemaakt terwijl de patiënt een contrastvloeistof inslikt. Zo kan worden vastgesteld of er sprake is van een vernauwing van de slokdarm, veroorzaakt door een tumor. Radiografie kan geen bijzonder kleine letsels in het slijmvlies detecteren.
Een endoscoop is een dunne, flexibele buis met een camera, die
via de mond wordt ingebracht. Hij wordt gebruikt om de binnenkant
van de slokdarm te onderzoeken op eventuele afwijkingen of tumoren.
Over het algemeen onderzoekt de arts bij de endoscopie ook de maag
en de twaalfvingerige darm, het bovenste deel van de dunne
darm.
In sommige gevallen wordt tijdens de endoscopie ook een
ultrageluidsonde gebruikt. Deze techniek staat bekend als
echo-endoscopie. Hiermee kan men, bijvoorbeeld,
zien hoe diep een tumor zich in de slokdarmwand heeft ontwikkeld.
Met behulp van echo-endoscopie kan men ook vaststellen of
lymfeklieren vergroot zijn en mogelijk zijn geïnfiltreerd.
Dit onderzoek kan worden gecombineerd met een biopsie, waarbij kleine stukjes verdacht weefsel worden weggenomen. Microscopisch onderzoek van deze monsters kan eventueel de diagnose kanker bevestigen en maakt desgevallend het onderscheid tussen verschillende soorten kanker mogelijk. Biomarkers of moleculaire afwijkingen in de kankercellen kunnen in het laboratorium worden getest op de stukjes weefsel die tijdens de biopsie zijn verwijderd.
Een gespecialiseerd multidisciplinair medisch team bepaalt voor elke patiënt welke de best mogelijke behandeling is. De keuze hiervan hangt af van het kankertype en het stadium waarin de ziekte zich bevindt, maar ook van de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en, voor zover mogelijk, van zijn of haar voorkeur.
Tijdens alle stadia van de behandeling en bij het streven naar een blijvend herstel staat de levenskwaliteit van de patiënt op de lange termijn voorop.
Dat geldt ook op de korte en middellange termijn zodra de ziekte chronisch wordt. In het stadium van de palliatieve zorg, wanneer de ziekte niet meer onder controle te krijgen is, heeft levenskwaliteit absolute prioriteit.
In al deze gevallen zet het medisch team al zijn knowhow in om de levenskwaliteit zo goed mogelijk te bewaken.
Het doel van elke behandeling is om kankercellen te vernietigen. Helaas kunnen hierbij ook gezonde cellen worden beschadigd en bijwerkingen worden veroorzaakt. Deze bijwerkingen kunnen sterk van elkaar verschillen, afhankelijk van de behandeling en de patiënt.
In elk geval is het aangeraden om je arts te vragen aan welke nevenwerkingen je je kan verwachten en waar je op moet letten.
Slokdarmkanker en de behandeling ervan kunnen het slikken, de eetlust en de spijsvertering verstoren. Het is belangrijk dat er geen ondervoeding optreedt, wat leidt tot overmatig gewichtsverlies. Dieetadvies kan worden gegeven door een oncologisch diëtist of onco-diëtist.
Als dit advies niet voldoende is om een gezond lichaamsgewicht te behouden, of als eten te moeilijk wordt, kunnen voedingssupplementen worden voorgeschreven.
De oncologisch zorgcoördinator is een verpleegkundige, gespecialiseerd in kanker, die zorgt voor de praktische uitvoering van de door het multidisciplinair team voorgeschreven behandeling en die de patiënt de hele duur van zijn of haar zorgtraject in het ziekenhuis begeleidt.
Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator je belangrijkste aanspreekpunt. Hij/zij maakt integraal deel uit van je zorgteam, woont al je consultaties bij en coördineert al je afspraken. Je zorgcoördinator is makkelijk bereikbaar, telefonisch of via e-mail, om je vragen te beantwoorden.
Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.
Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.
Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.
Hoewel het belangrijk is om de doorgang van voedsel naar de maag en vooral naar de darmen te blijven garanderen, wordt de slokdarm niet als een vitaal orgaan beschouwd. Daarom is het mogelijk om, als bij een operatie een te groot deel van de slokdarm moet worden verwijderd, deze te vervangen door een andere ‘buis’, zoals een stuk darm. Is dit onmogelijk, dan kan een rechtstreekse verbinding tussen de huid van de buikwand en de maag worden gemaakt (gastrostomie). Een voedingssonde kan via de stoma of opening in de buikwand worden ingebracht.
Slokdarmkanker en de behandeling ervan verstoren de eetlust en de spijsvertering. Er zijn verschillende tips om misselijkheid te verminderen:
Aarzel niet om advies te vragen aan een oncologisch diëtist of onco-diëtist.
