Kanker en financiële steun

Kanker en financiële steun

Hoe kan je de medische kosten zelf drukken?

Medische kosten zijn helaas onvermijdelijk, al bestaan er manieren om ze zelf (deels) te drukken:

Zorg dat je in orde bent met je verplichte ziekteverzekering.

Zo kan je altijd genieten van deze financiële voordelen:

    • Je krijgt er, net als andere zieken, de zorgverleners- en apothekerskosten deels of volledig mee terugbetaald.
    • Als je kanker hebt, word je door de verplichte ziekteverzekering bovendien beschouwd als ‘chronisch zieke’. Dat statuut geeft recht op extra financiële ondersteuning.
    • Kankerpatiënten die ongeneeslijk ziek zijn hebben recht op het palliatief forfait waarmee je palliatieve zorg kan helpen bekostigen.
    • Als je de diagnose van kanker krijgt, heb je recht op een gratis uitgebreide raadpleging waarin je arts de tijd kan nemen om de behandelingsmogelijkheden zorgvuldig toe te lichten.
    • De verplichte ziekteverzekering geeft je als kankerpatiënt, onder bepaalde voorwaarden, onder meer ook recht op een financiële tussenkomst:
        • voor het transport van en naar het ziekenhuis (‘reeksvervoer oncologie’)
        • voor je prothesen
        • als je een poortkatheter nodig hebt (een dun, flexibel buisje dat in een grote ader onder je sleutelbeen wordt geplaatst als je chemotherapie krijgt)
        • als je last hebt van lymfoedeem (een opstapeling van lymfevocht net onder de huid)
        • als je zaadcellen of eicellen wil laten invriezen
        • als je een stoma krijgt
        • als je strottenhoofd wordt verwijderd (laryngectomie)

Open een globaal medisch dossier of GMD bij je huisarts.

Een GMD bevat al je medische gegevens op één plek. Het maakt een betere individuele begeleiding en een vlotter overleg tussen al je zorgverleners mogelijk. In ruil krijg je een hogere terugbetaling voor een consultatie bij je huisarts.

Kies voor een geconventioneerde zorgverlener.

Die respecteert de officiële tarieven van de ziekenfondsen, zonder ereloonsupplementen dus. Niet-geconventioneerde zorgverleners kiezen zelf wat jij hen betaalt.

Ga na of je zorgverlener de derdebetalersregeling toepast.

Je betaalt dan alleen jouw deel van de kosten; het ziekenfonds vergoedt je zorgverlener dan voor de rest van het bedrag. Zonder derdebetalersregeling moet je zelf het volledige bedrag voorschieten en wachten op de terugbetaling van het ziekenfonds.

Vul je opnameverklaring bij een ziekenhuisverblijf zorgvuldig in.

Kies je voor een eenpersoonskamer, dan zijn een kamersupplement en ereloonsupplement toegelaten. Bij een gemeenschappelijke kamer en tweepersoonskamer mogen geen kamersupplementen en geen ereloonsupplementen worden aangerekend.

Op welke officiële instanties kan je rekenen?

In België kan elke inwoner rekenen op federale steun. Afhankelijk van of je in Vlaanderen, Brussel of (Franstalig dan wel Duitstalig) Wallonië woont kan je ook gebruik maken van de regionale maatregelen die daar voorzien zijn. Verder zijn er ook initiatieven op gemeentelijk niveau. Het staat je naast die overheidsinitiatieven ook vrij om je te laten verzekeren bij een officieel erkende privéverzekeraar.

Je ziekenfonds (federaal)

In België betaalt iedereen mee aan de Belgische gezondheidszorg die op federaal niveau wordt geregeld. Zo is wie gezond blijft, financieel solidair met wie ziek wordt. Het RIZIV (het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsuitkering) is eindverantwoordelijke voor de verplichte ziekteverzekering en de uitkeringen bij ziekte, maar het zijn de ziekenfondsen (ook wel mutualiteiten) die zich daar in de praktijk mee bezighouden.

Verplichte, aanvullende en hospitalisatieverzekering

In België moet je een verplichte ziekteverzekering afsluiten bij een ziekenfonds naar keuze. Daarnaast kan je bij je ziekenfonds ook nog een aanvullende verzekering en een hospitalisatieverzekering afsluiten.

    • Wie ziek wordt, heeft dankzij de verplichte ziekteverzekering recht op allerlei financiële tussenkomsten.
    • Het staat je vrij om een aanvullende ziekteverzekering te nemen bij je ziekenfonds. Die vergoedt bepaalde kosten die niet door de verplichte ziekteverzekering gedekt worden. Ga na bij het ziekenfonds van je keuze wat die aanvullende verzekering kost en welke voordelen je ervoor terugkrijgt.
    • Je kosten bij een ziekenhuisverblijf worden niet volledig gedekt door je verplichte of aanvullende verzekeringen. Dat kan wel met een hospitalisatieverzekering. Opnieuw kiest elk ziekenfonds hoeveel je betaalt en wat je ervoor in ruil krijgt.

Overzicht van de ziekenfondsen in België

Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

Bij de ziekenfondsen betaal je elk jaar lidgeld voor je aansluiting, in tegenstelling tot de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering of HZIV (afgekort tot CAAMI en HKIV in Franstalig en Duitstalig België). Bij die openbare instelling van sociale zekerheid is de verplichte ziekteverzekering gratis. Je geniet dan wel niet van extra voordelen (zoals vervoer voor minder mobielen of vakantiekampen voor kinderen) en kan er ook geen aanvullende of hospitalisatieverzekering afsluiten.

Je zorgkas (regionaal)

Wie ziek is, kan rekenen op de federale sociale zekerheid voor de terugbetaling van medische kosten. Maar als je veel en langdurige zorg nodig hebt, heb je vaak nog veel andere kosten. In dat geval kan je ook rekenen op regionale initiatieven.

Vlaamse sociale bescherming

Voor het Vlaams gewest zorgt de Vlaamse sociale bescherming voor financiële ondersteuning. Elk jaar moeten inwoners van 25 jaar of ouder uit Vlaanderen een ‘zorgpremie voor de Vlaamse sociale bescherming’ betalen.

Die zorgpremies gebruikt de Vlaamse sociale bescherming om zorgbehoevende mensen elke maand financieel te versterken met een zorgbudget. Dat budget mag je vrij besteden aan de zorg en hulp die jouw levenskwaliteit kan verbeteren. Het gaat om:

    • een zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
    • een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood
    • een zorgbudget voor mensen met een handicap

Met de zorgpremies kunnen chronisch zieken, ouderen of mensen met een beperking ook mobiliteitshulpmiddelen huren of kopen.

De organisatie van de zorgpremie, het zorgbudget en de financiering van de mobiliteitshulpmiddelen is in handen van de zorgkassen. Elk Vlaams ziekenfonds heeft een zorgkas en ook de Vlaamse overheid zelf heeft er eentje: de Vlaamse zorgkas.

Een overzicht van de zorgkassen in Vlaanderen

(*) Je kan alleen aansluiten bij een zorgkas van een ziekenfonds als je bij datzelfde ziekenfonds bent aangesloten voor je ziekteverzekering.

Sociale bescherming in Brussel en Wallonië

    • Als inwoner van het Brussels gewest kan je kiezen of je al dan niet aansluit bij de Vlaamse sociale bescherming. Als alternatief kunnen Brusselaars via de Brusselse openbare instelling Iriscare een ‘Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden’ (THAB) aanvragen.
    • In de Franstalige gemeenschap van Wallonië wordt de ‘Allocation pour personnes âgées’ (APA) geregeld door AVIQ, het Waals agentschap voor Levenskwaliteit.
    • In de Duitstalige gemeenschap van Wallonië wordt het ‘Pflegegeld für Senioren’ (het vroegere BUB of Beihilfe zur Unterstützung von betagten Personen) georganiseerd door het Ministerium der Deutschsprachigen Gemeinschaft Belgiens – Team Pflegegeld für Senioren.

Het Groeipakket (regionaal)

Vlaanderen

Kinderen in Vlaanderen hebben recht op een Groeipakket (vroeger kinderbijslag). Als je kind, bijvoorbeeld door kanker, meer ondersteuning nodig heeft, dan kan je bijkomend aanspraak maken op een ‘zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte’, zolang . Die zorgtoeslag moet je aanvragen. Op basis van je gezinsinkomen kan het Groeipakket je ook een ‘sociale toeslag’ toekennen. Dat gebeurt automatisch.

Meer info vind je op de website van FONS, de Vlaamse uitbetaler van het Groeipakket

Andere regio’s

Het OCMW en andere gemeentelijke initiatieven (gemeentelijk)

Het OCMW

Kom je in een situatie waarin je medische kosten door kanker hoger zijn dan je zelf kan dragen? Neem dan contact op met het OCMW van je gemeente. Het OCMW kan je, onder voorwaarden, deze medische hulp bieden:

    • medische kaart: met deze kaart hoef je niet langer voor alle verstrekkingen en geneesmiddelen aan het OCMW de toestemming te vragen. Het OCMW betaalt het grootste gedeelte van de factuur.
    • requisitorium: hiermee krijg je gratis verzorging. De dienstverlener heeft de garantie dat het OCMW de factuur zal betalen.
    • regularisering bij het ziekenfonds
    • terugbetaling van geneesmiddelen: sommige geneesmiddelen worden gedeeltelijk terugbetaald als een erkend arts ze voorschrijft of als je ze in een bevoegde apotheek koopt.
    • dringende medische hulp

Andere gemeentelijke initiatieven

Informeer je ook bij je gemeente naar de mogelijkheden voor mensen met kanker. Het gaat bijvoorbeeld om:

    • een toiletpasje waarin je bij hoge nood gratis de toiletvoorzieningen van cafés, restaurants, hotels, winkels … kan gebruiken
    • een gemeentelijke toelage voor incontinentiemateriaal
    • een gemeentelijke mantelzorgpremie. Op de website voor mantelzorgers kan je eenvoudig nagaan of jouw gemeente in zo’n premie voorziet en aan welke voorwaarden je moet voldoen.

Je privéverzekeraar

Je kan er ook voor kiezen om je bij een officieel erkende privéverzekeraar te laten indekken tegen de financiële gevolgen van je ziekte, onder meer via een hospitalisatieverzekering, een schuldsaldoverzekering of een verzekering gewaarborgd inkomen.

Vergelijk alle opties bij de verschillende verzekeraars:

    • Welke ziekten dekt de verzekering?
    • Welke kosten worden gedekt door de verzekering?
    • Welke risico’s worden niet gedekt door de verzekering?
    • Geldt er een vast of variabel franchisebedrag – het deel van de schadevergoeding dat je zélf moet betalen?
    • Geldt er een maximumbedrag voor de gedekte kosten?

Privéverzekeringen en kanker

    • Als je vóór je kankerdiagnose nog geen privéverzekering had afgesloten, is de kans groot dat je wordt geweigerd of een toeslag, de zogeheten ‘bijpremie’, moet betalen.
    • Als je als (ex-)kankerpatiënt een schuldsaldoverzekering of verzekering gewaarborgd inkomen wil afsluiten, dan ben je verplicht je medische voorgeschiedenis aan de privéverzekeraar te melden.
        • Wel heb je, na afloop van een wettelijk bepaalde periode na een succesvolle kankerbehandeling, het recht ‘om vergeten te worden’. Dat betekent dat de verzekeraar dan geen rekening mag houden met je diagnose van kanker. Je kan dus niet worden geweigerd en de verzekeraar kan alleen een bijpremie van je eisen binnen (wettelijk) bepaalde grenzen.
        • Is het recht van vergeten worden niet op jouw situatie van toepassing en moet je een te hoge bijpremie betalen of word je geweigerd?
            • Laat je verzekeraar weten dat je niet akkoord gaat. Die moet je dossier dan verplicht laten onderzoeken door zijn herverzekeraar.
            • Ga naar het Opvolgingsbureau voor de tarifering schuldsaldoverzekering die nagaat of de weigering en bijpremie medisch of verzekeringstechnisch verantwoord zijn.
            • Stap naar de Compensatiekas. Die komt financieel tussen als de bijpremie meer dan 125% van de basispremie bedraagt.
            • Neem contact op met Unia, de interfederale instelling die gelijkheid verdedigt en strijdt tegen discriminatie.

De meest recente info over het recht om vergeten te worden, vind je op de website van de FOD Economie.

Hoe ondersteunt Stichting tegen Kanker je financieel?

Ook al zijn er tal van officiële instanties waarop je kan rekenen, de medische kosten bij kanker blijven hoog oplopen. Sinds 2010 biedt Stichting tegen Kanker je daarom financiële steun voor de extra kosten als je kanker krijgt. Wij hopen jou en vele anderen daarmee te kunnen helpen.

Als je aanvraag ontvankelijk is, zorgt Stichting tegen Kanker voor een tegemoetkoming. Ze houdt daarbij rekening met:

    • je gezinsinkomen: jouw inkomen als je alleenstaand bent of dat van jou en je partner als je samenwoont
    • je woonsituatie: ben je alleenstaande of staan er meer personen op jouw adres? gedomicilieerd?
    • je vaste kosten
    • je medische kosten over een bepaalde verzorgingsperiode

Ben je niet op de goede plaats?