Blaaskanker - Algemeen

Via deze link kun je een algemene uitleg vinden over kanker, en wordt o.a uitgelegd wat kanker is. Hieronder bespreken we kanker van de blaas.

De blaas

De blaas ligt onder in de buikholte, vlak achter het schaambeen. De blaas vangt de urine op, die afkomstig is van de nieren. Urine ontstaat door filtering van het bloed in de nieren. In de nieren komt de urine samen in een trechtervormige ruimte, de nierkelk. Vanuit de nierkelken stroomt de urine via de urineleiders (ureters) in de blaas. Via de plasbuis (urethra) wordt de urine vervolgens uit de blaas geloosd.

De nieren, de urineleiders, de blaas en de plasbuis vormen de urinewegen. Die zijn vanaf de nierkelk tot en met de plasbuis aan de binnenzijde bekleed met slijmvlies, het urotheel. Dat type slijmvlies komt alleen in de urinewegen voor. De blaaswand bestaat verder uit verschillende spierlagen. Aan de buitenkant van de blaas bevinden zich een vetlaagje en enkele lymfevaten.

Classificatie van blaaskanker

Het meest voorkomende type blaaskanker is de urotheelceltumor, ook wel overgangsepitheelcarcinoom genoemd. Hij ontstaat vanuit het slijmvlies (urotheel) van de urinewegen. Dat type komt voor in meer dan 90% van de blaaskankers. We overlopen daarom hier uitsluitend dit type kanker.

Andere (zeldzame) vormen van blaaskanker zijn carcinomen met squameuse cellen en adenocarcinomen.

Blaaskanker kan het slijmvlies van de gehele urinewegen aantasten. Er kunnen dus gelijktijdig op verschillende plaatsen in de urinewegen tumoren voorkomen. Bij één op de tien patiënten met blaaskanker is dat het geval. De specialist, in dit geval een uroloog, zal daar bij het onderzoek en de behandeling rekening mee houden.

Groeiwijzen blaaskanker

Een blaastumor ontstaat bijna altijd in het slijmvlies van de blaaswand. Afhankelijk van zijn groeiwijze kan men volgend onderscheid maken

• Tumoren met oppervlakkige groei, beperkt tot de dikte van het blaasslijmvlies.
• Invasief groeiende tumoren die zich uitstrekken doorheen het blaasslijmvlies en de blaasspier.

Als een tumor met oppervlakkige groei niet tijdig behandeld wordt, zal hij in de diepte gaan groeien (invasief worden).

Wanneer de uroloog de binnenkant van de blaasholte onderzoekt, kan hij verschillende vormen vaststellen:

• Een rond bolletje dat met een dun steeltje met de blaaswand verbonden is. De uroloog noemt het poliepvormig. Vaak is dat het geval bij een oppervlakkig groeiende tumor.
• Een bloemkoolachtige vorm die met een stevige dikke steel met de blaaswand verbonden is. Dat kan het geval zijn bij een infiltratief groeiende tumor.
• Een vlakke structuur die net boven het slijmvliesweefsel uitkomt. Vaak is dat het geval bij een infiltratief groeiende tumor.
• Een tumor met vlakke groeivorm .

Carcinoom/carcinoma in situ (CIS)

Blaaskanker kent een voorstadium, artsen spreken dan van een carcinoma in situ (CIS). Hooguit 10% van de blaastumoren is op het moment van de ontdekking een tumor in zo’n voorstadium.

Een carcinoma in situ is een oppervlakkig groeiende vorm van blaaskanker die (nog) niet in de blaasholte uitgroeit. Bij het van binnen bekijken van de blaas is dit soort tumor dan ook zeer moeilijk te ontdekken.

Het is mogelijk dat er op verschillende plaatsen in de blaas een carcinoma in situ voorkomt. Bovendien kan een dergelijke tumor gelijktijdig met andere vormen van blaaskanker voorkomen.

Uitzaaiingen

Als de tumor in de diepere lagen van de blaaswand doorgroeit, stijgt het risico dat er tumorcellen losraken en zich via de lymfe en/of het bloed in het lichaam verspreiden.

Via de lymfe

Rondom de blaas bevindt zich een uitgebreid stelsel van lymfevaten en lymfeklieren. Losgeraakte tumorcellen kunnen via de lymfe in de lymfeklieren rond de blaas en elders in het lichaam terechtkomen. Zo kunnen er uitzaaiingen van blaaskanker ontstaan.

Via het bloed

Bij verspreiding van tumorcellen via het bloed kunnen er uitzaaiingen ontstaan in andere organen (longen, lever) of de botten. Die uitzaaiingen bestaan uit blaaskankercellen en moeten ook als blaaskanker behandeld worden.