Huidkanker (melanoom) - Algemeen
Een melanoom is een vorm van huidkanker. In het begin ontwikkelt het zich in de melanocyten of pigmentcellen. Hier spreken we van huidkanker en melanoom, in het enkelvoud. Maar het is belangrijk om te weten dat er verschillende types bestaan. Bovendien vertonen zelfs gelijkaardige ziektebeelden specifieke kenmerken van persoon tot persoon.
Lees hier meer over huidkanker (non-melanomen)
Anatomie van de huid
Onze huid bestaat uit drie lagen. De bovenste laag heet de opperhuid, de middelste de lederhuid en de onderste het onderhuidse bindweefsel.
De opperhuid bestaat grotendeels uit twee typen cellen: de basale cellen en de plaveiselcellen. Verder bevinden zich in de opperhuid onder meer pigmentcellen, de melanocyten.
De basale cellen in de onderste laag van de opperhuid delen zich nog. Daar ontstaan nieuwe huidcellen. In de loop van ongeveer een maand schuiven de nieuwe cellen naar boven en in die tijd veranderen zij van vorm. In het begin zijn zij rond of ovaal, daarna worden zij hoekiger en ten slotte ook platter (plaveiselcellen).
De lederhuid bestaat uit bindweefsel, ook wel steunweefsel genoemd. Daarin bevinden zich onder meer: zweetklieren (die het zweet produceren), haarwortels met talgklieren, bloed- en lymfevaten alsook zenuwuiteinden.
Het onderhuidse bindweefsel dient hoofdzakelijk als steun en bestaat voornamelijk uit vetcellen.
Taken van onze huid
- de huid beschermt ons lichaam, bijvoorbeeld tegen infecties en ultraviolette straling (uv);
- via de huid kunnen we signalen uit de omgeving waarnemen: de huidzenuwen voeren pijn-, tasten, warmteprikkels naar de hersenen, die de prikkels omzetten in gevoel;
- ten slotte is de huid van groot belang voor het regelen van de lichaamstemperatuur; de zweetklieren in de huid leveren daar een belangrijke bijdrage toe.
Huidkanker (melanoom) in cijfers
In de infografiek hieronder zijn de cijfers van het Belgisch kankerregister gebruikt. Wij vatten die cijfers voor u samen en geven ze grafisch weer. Zo kunt u makkelijk zien hoe vaak deze kanker per jaar optreedt, welke leeftijden het meest getroffen worden, en hoeveel mensen eraan overlijden.
Ondanks de preventiecampagnes stijgt het aantal melanomen nog jaarlijks. Hoewel het melanoom voor de puberteit zeer zelden voorkomt, is dit een van de kankers die ten opzichte van andere kankers verhoudingsgewijs frequenter voorkomt onder de leeftijd van 60 jaar, dit komt voor een groot deel door overmatig blootstelling aan (kunstmatige) UV-straling.
Types melanomenMelanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Dit soort kanker ontstaat uit de melanocyten of pigmentcellen. Normale melanocyten zijn verspreid over de hele huid. Zij komen ook wel in groepjes voor en vormen dan pigmentvlekken, zoals een moedervlek. Er is sprake van huidkanker als op één plaats in de huid pigmentcellen zijn veranderd in kankercellen. De tumor die dan ontstaat doet zich voor als een pigmentvlek die vergroot of verdikt, van kleur verandert, etc. Waar komen melanomen voorIn het begin kan een melanoom ontstaan uit een reeds bestaand moedervlekje of uit een aparte pigmentcel op een gezond stukje huid, zonder een reeds bestaande pigmentvlek. Een melanoom kan zich overal in de huid ontwikkelen. Bij vrouwen komen ze iets vaker voor op de benen, bij mannen op de romp. Ook op behaarde plaatsen, zoals de hoofdhuid, kunnen melanomen voorkomen. Bij uitzondering ontstaat huidkanker in het slijmvlies van een bepaald orgaan. Slijmvlies is een dunne laag weefsel dat holle organen vanbinnen bekleedt. Dergelijke slijmvliesmelanomen kunnen voorkomen in de mond, de neus en keelholte, de vagina en de anus. Het melanoom komt ook wel voor in het slijmvlies van de oogleden en in het oog zelf. |
Uitzaaiingen van huidkanker
Net als bij veel andere soorten kanker bestaat bij huidkanker het risico op uitzaaiingen. Via de lymfe kunnen tumorcellen terechtkomen in de lymfeklieren in de hals, in de oksel of in de lies (in functie van de plaats van de initiële tumor), en daar uitgroeien tot kliermetastasen.
Bij huidkanker kunnen tumorcellen tevens via het bloed uitzaaien naar andere plaatsen in het lichaam, bijvoorbeeld naar de longen, de lever, een andere plaats op de huid of de hersenen. Toch overwoekeren de metastasen van een melanoom altijd eerst de regionale lymfeklieren voor ze via de bloedbaan andere organen op afstand aantasten.
Laatst aangepast op: 9/04/2021
