De behandeling

De behandeling

Welke soorten behandelingen bestaan er?

Voor je met je arts de voor- en nadelen van je behandelingsmogelijkheden tegen elkaar afweegt, zetten we graag de meest voorkomende termen en begrippen op een rijtje. Die worden immers vaak op een hoopje gegooid.

STANDAARDBEHANDELINGEN VS. ALTERNATIEVE BEHANDELINGEN

Op basis van hun wetenschappelijk aangetoonde effectiviteit wordt er een onderscheid gemaakt tussen standaardbehandelingen en alternatieve behandelingen:

    • Standaardbehandelingen hebben een wetenschappelijk aangetoond gunstig effect op de ziekte bij een groot aantal patiënten. Ze worden ingezet in de klassieke geneeskunde, ook wel reguliere of conventionele geneeskunde genoemd. Andere benamingen voor standaardbehandelingen zijn dan ook: klassieke, reguliere of conventionele behandelingen.
    • Voor alternatieve behandelingen bestaat er géén of onvoldoende wetenschappelijk bewijs van een gunstig effect op de ziekte. De benaming is dus ietwat verwarrend, want ze bieden géén efficiënter of aangenamer genezend alternatief voor standaardbehandelingen. Het Engels is duidelijker en heeft het over unproven methods – niet-bewezen behandelingen. Ze worden ingezet in de alternatieve geneeskunde of natuurgeneeskunde, ook wel de niet-reguliere of niet-conventionele geneeskunde genoemd.

AANVULLENDE (OF COMPLEMENTAIRE BEHANDELINGEN)

Daarnaast bestaan er aanvullende (of complementaire) behandelingen. Dat zijn niet-medische behandelingen die gebruikt worden als aanvulling op een standaardbehandeling. Het doel is niet om kanker te genezen, maar om de symptomen van de ziekte of de bijwerkingen van de standaardbehandeling te verlichten. Het gaat bijvoorbeeld om aromatherapie of de inname van voedingssupplementen.

Let wel:

    • In de praktijk valt het onderscheid tussen alternatieve of aanvullende behandelingen niet altijd duidelijk te maken en worden de termen vaak door elkaar gebruikt.
    • Artsen binnen de klassieke geneeskunde gebruiken de term ‘aanvullende behandeling’ ook voor een standaardbehandeling die volgt op een eerdere standaardbehandeling.

INTEGRATIEVE GENEESKUNDE

Integratieve geneeskunde houdt rekening met zowel klassieke standaardbehandelingen als niet-klassieke alternatieve of aanvullende behandelingen. Ze combineert die in functie van jouw persoonlijke keuzes en jouw levenskwaliteit. Integratieve geneeskunde draait dus om een globale (holistische) opvang van jou als patiënt. De integratieve behandelingen worden voorgeschreven door erkende beoefenaars en zijn wetenschappelijk afgetoetst. De integratieve geneeskunde maakt dus deel uit van de wetenschappelijke geneeskunde.

Meer weten?

CURATIEVE BEHANDELINGEN, PALLIATIEVE BEHANDELINGEN EN PALLIATIEVE / TERMINALE ZORG

In functie van je kans op genezing en je levensverwachting, spreekt de medische wereld van curatieve behandelingen, palliatieve behandelingen en palliatieve (of terminale) zorg.

    • Curatieve behandelingen hebben je definitieve genezing tot doel. Wil je weten wat de medische wereld onder ‘definitieve genezing’ verstaat, dan kan je terecht bij ‘Van remissie tot genezing’.
    • Palliatieve zorg krijg je als er geen kans op definitieve genezing is. Ze streven ernaar om je de best mogelijke levenskwaliteit te geven en je levensduur te verlengen, ook al kan je niet meer beter worden. Mensen associëren palliatief vaak met ‘terminaal’, maar sommige kankers zijn chronisch: je kan er niet van genezen, maar je sterft er niet meteen aan. Bij ‘Ongeneeslijk ziek’ lees je meer over palliatieve behandelingen en palliatieve zorg.
    • Levenszindezorg streeft net als een palliatieve behandeling naar de best mogelijke levenskwaliteit van een patiënt, maar concentreert zich rond je levenseinde – als je naar verwachting maar drie maand of minder meer te leven hebt. Bij ‘Ongeneeslijk ziek’ lees je meer over palliatieve behandelingen en palliatieve zorg.

Welke standaardbehandelingen tegen kanker bestaan er en welke bijwerkingen mag je verwachten?

Er bestaan verschillende standaardbehandelingen van kanker. Ze worden afzonderlijk of gecombineerd toegepast:

Elke soort behandeling kent andere bijwerkingen, die nog eens verschillen van patiënt tot patiënt. Als je hierboven doorklikt op de behandelingen, krijg je de lijst met bijwerkingen per soort therapie.

Ik zie af, dus de behandeling slaat aan?

De ernst van de bijwerkingen zegt niets over het resultaat van de behandeling. Ondervind je veel hinder, dan betekent dat niet bij voorbaat dat een behandeling zoals chemotherapie effectief is. Omgekeerd geldt: géén hinder betekent niet dat de behandeling ook geen effect heeft.

Ervaar je veel last? Breng je arts op de hoog van alle klachten. De meeste bijwerkingen zijn tijdelijk en soms bestaat er een manier om de meest hinderlijke bijwerkingen tegen te gaan. Bij chemotherapie kan de dosis bijvoorbeeld worden aangepast of de toediening tijdelijk worden uitgesteld.

Hoe bewaar je het overzicht over je behandelingen en hun bijwerkingen?

Na een diagnose van kanker komt er veel op je af. Er worden behandelingen opgestart, je moet medicijnen nemen, je ervaart bijwerkingen die een gevolg kunnen hebben voor o.a. je slaap en gemoed. Therapietrouw is erg belangrijk, maar soms zie je door het bos de bomen niet meer. Overzicht krijgen op alles wat bij een kankerbehandeling komt kijken, geeft je een gevoel van controle en rust.

Maar hoe bewaar je dat overzicht? Speciaal daarvoor ontwikkelde Stichting tegen Kanker Mijn Gids die je praktisch ondersteunt in moeilijke tijden. Je vindt er niet alleen tips en trucs om je beter te voelen, maar kan er ook alle info rond je kankerbehandeling bundelen:

    • invulbladen waarop je alle contactgegevens van je medisch team kan noteren
    • een uitgebreide vragenlijst met vragen die je aan de arts kan stellen (onder meer over de kanker zelf, de behandelingen en mogelijke bijwerkingen)
    • invulbladen waarop je alle onderzoeken en de resultaten kan noteren
    • invulbladen waarop je alle behandelingen en aanvullende info kan noteren
    • invulbladen waarop je al je bloedresultaten kan noteren
    • invulbladen waarop je je medicijnen en hun eventuele bijwerkingen kan noteren
    • invulbladen waarop je je medische afspraken kan noteren net als de vragen die je aan de dokter wil stellen en de antwoorden die je daarop krijgt
    •  een handige agenda, met zowel een dagplanning (waarin je je dagen kan plannen, kan aangeven welke medicijnen je nam en welke symptomen je ervaarde, wat je at, hoe je sliep en welke beweging je nam) als een maandoverzicht (om patronen te ontdekken)

Welke alternatieve of aanvullende behandelingen bestaan er?

Alternatieve of aanvullende behandelingen kunnen kanker niet genezen. Ze kunnen in sommige gevallen wel helpen om de gevolgen van kanker of de bijwerking van een kankerbehandeling te verlichten. Naar schatting 8 op de 10 Belgen maakt gebruik van een of meer van dit soort behandelingen, eenmalig dan wel voor een kortere of langere periode tijdens hun traject.

Alternatieve of aanvullende behandelingen kunnen al dan niet gebruik maken van bioactieve stoffen. Dat zijn stoffen die een (vaak gezondheidsbevorderend) effect hebben op je lichaam, maar niet essentieel zijn voor de werking ervan. Daarin verschillen ze van voedingsstoffen (bijvoorbeeld eiwitten, vetten en suikers): zonder voedingsstoffen kan je immers niet functioneren. De alternatieve of aanvullende behandelingen die geen gebruik maken van bioactieve stoffen, spelen vooral in op je mentale welzijn.

ALTERNATIEVE OF AANVULLENDE BEHANDELINGEN MET BIOACTIEVE STOFFEN

ALTERNATIEVE OF AANVULLENDE BEHANDELINGEN ZONDER BIOACTIEVE STOFFEN

In België zijn de vaakst gebruikte alternatieve of aanvullende behandelingen zonder bioactieve stoffen:

    • acupunctuur
    • mind & body-therapie, zoals relaxatieoefeningen, meditatie, yoga, hypnose, praatgroepen of cognitieve therapie (vorm van psychologie waarbij je het denkproces achter je gedrag leert te begrijpen)
    • massages
    • energetische behandelingen, zoals reiki of healing touch.
    • fysieke activiteit

Wat zijn de gezondheidsrisico’s?

Met deze behandelingen loop je minder gezondheidsrisico. Zonder bioactieve stoffen bestaat er namelijk minder kans op wisselwerking met je standaardbehandeling. Toch breng je je arts maar beter op de hoogte. Stel dat je botuitzaaiingen hebt, dan kan je beter voorzichtig zijn met massages of yoga. Je botten zijn immers broos.

Meer weten?

Hoe kan je alternatieve of aanvullende behandelingen veilig gebruiken?

VEILIG GEBRUIK

Gebruik alternatieve of aanvullende behandelingen alleen onder deze twee voorwaarden:

    • Breng je behandelend arts op de hoogte. Alternatieve of aanvullende behandelingen kunnen de standaardbehandeling tegenwerken. Zo zet je je gezondheid op het spel. Je arts kan kijken welke alternatieve of aanvullende behandelingen het gunstig genezingseffect van de standaardbehandeling niet in gevaar brengen. “Baat het niet, dan schaadt het niet”, is hier helaas niet van toepassing. Een alternatieve of aanvullende behandeling kan je gezondheid wel degelijk schade berokkenen.
    • Onderbreek je standaardbehandeling nooit voor een alternatieve of aanvullende behandeling. Even vanzelfsprekend mag je een standaardbehandeling nooit volledig vervangen door een alternatieve of aanvullende behandeling.

Je arts kan je wijzen op de risico’s van alternatieve of aanvullende behandelingen als je ze combineert met je standaardbehandeling. Over de gezondheidsrisico’s bij homeopathie en fytotherapie, lees je bij ‘Welke alternatieve of aanvullende behandelingen bestaan er?’

ONVEILIG GEBRUIK

Maak géén gebruik van alternatieve of aanvullende behandelingen in deze gevallen:

    • De aanbieder belooft je een wondergenezing, zonder bijwerkingen
    • De aanbieder heeft geen diploma in de geneeskunde
    • De aanbieder vraagt je je standaardbehandeling stop te zetten
    • De aanbieder vraagt je je behandelend arts niet op de hoogte brengen
    • De behandeling is (heel) duur of alleen via internet verkrijgbaar
    • De behandeling wordt niet besproken in ernstige medische tijdschriften

Je hebt dan met kwakzalverij te doen die je gezondheid ernstige schade kan berokkenen en je kankerbehandeling in de weg kan staan.

Meer weten

Aan welke klinische studies rond nieuwe behandelingen kan je deelnemen?

Wil je deelnemen aan een klinische studie? Informeer je hier

Ben je niet op de goede plaats?