Kauw- en slikproblemen

Bij een tumor in de mond- en keelholte kunnen door de pijn kauw- en slikproblemen ontstaan. Er is ook meer kans op verslikken. De arts kan een pijnverzachtend middel voorschrijven om de mond, keel en binnenkant van de slokdarm te beschermen. De tandarts of mondhygiënist adviseert in zo’n geval vaak mondspoelingen. Patiënten die een bestralingsbehandeling krijgen voor (een deel van) het spijsverteringskanaal, worden meestal begeleid door een diëtist. De diëtist zal ook advies geven om de textuur (zachter, meer vloeibaar, maar ook indikken van dranken,….) van de voeding aan te passen bij slikproblemen.

Tips om slijm in mond of keel te voorkomen  

• Spoel de mond regelmatig met een zoutoplossing: twee theelepels keukenzout in een liter lauw water. Doe dit vooral na het gebruik van melkproducten.
• Gebruik ijsblokjes of ijswater.
• Verkies koude, eerder dan warme, gerechten.
• Melk en chocolade kunnen slijmvorming in de hand werken.
• Melk met honing daarentegen, zure melkproducten zoals karnemelk en (drink)yoghurt, en sojamelk geven vaak minder slijmvorming.
• Probeer fris-zure producten als komkommer, tomaat, appel, meloen,...
• Verwijder taai slijm met behulp van een gaasje.
• Spoel de mond na het eten.

De meeste klachten zijn tijdelijk van aard. Na gemiddeld vier tot zes weken na de laatste bestraling nemen de klachten af en wordt het eten en drinken doorgaans makkelijker.

Tips bij een pijnlijke mond, keel of slokdarm

• Vraag indien nodig uw arts om pijnbehandeling.
• Breng voor, tijdens en na de behandeling een bezoek aan de tandarts en/of mondhygiënist.
• Een goede mondhygiëne beperkt het risico op ontstekingen. Poets na elke maaltijd met een zachte tandenborstel en spoel de mond regelmatig (drie tot acht keer) met een zout-sodaoplossing (een theelepel keukenzout en een theelepel soda in een liter lauw water).
• Reinig een keer per dag de ruimten tussen je tanden en kiezen (‘flossen’).
• Smeer je lippen in met lippenbalsem.
• Rook niet.
• Drink met een rietje.
• Drink veel en regelmatig.
• Zit rechtop tijdens het eten.
• Snij voedsel heel fijn of gebruik een blender.
• Room is bijzonder geschikt om spijzen zachter te maken. Je kunt zelfs een eetlepel room vóór elke maaltijd als glijmiddel gebruiken.
• Kies voor pastagerechten (macaroni/spaghetti) met een saus.
• Neem eens vis of een ei in plaats van vlees.
• Neem bij de warme maaltijd appelmoes, jus of saus.
• Aan te raden vlees- en vissoorten zijn gehakt, worst, kip, ragout van vlees of kip, gekookte of gestoomde vis, haring, paling, vis uit blik.
• Vermijd scherpe kruiden en specerijen zoals peper, mosterd, sambal en knoflook.
• Vermijd erg zoute (chips, zoutjes) en zure bereidingen (sinaasappel, citroen,...), evenals koolzuurhoudende en alcoholische dranken.
• Kies minder zuur fruit zoals aardbeien, peer, perzik, banaan of neem vitamine C-rijke limonadestroop.
• Gebonden crèmesoepen zijn doorgaans te verkiezen boven heldere soepen.
• Gebruik brood zonder korst en besmeer het met zacht smeuïg beleg (paté, smeerkaas, ei, jam, honing, choco, vis of vleessalade,...).
• Vervang brood eventueel door pap, vla, pudding, yoghurt,...
• Warme maaltijden door koude vervangen kan helpen.
• Schakel niet onnodig snel over op vloeibare voeding want kauwen heeft een gunstige invloed op de smaak en de speekselproductie.
• Drink water na alles wat je gegeten of gedronken hebt.

 Voor meer informatie over voeding bij kanker zie rubriek Leven met kanker > Voeding en recepten.