Leucopenie

Je bent doorverwezen vanaf witte bloedcellen.

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen, ook wel leukocyten genoemd, worden in het beenmerg aangemaakt. Ze hebben als taak om pathogene (ziekteverwekkende) stoffen als bacteriën of virussen te detecteren en te vernietigen. Ze beschermen ons dus tegen vele vormen van infecties.

Zijn er te weinig witte bloedcellen (leukopenie), dan ontstaat een groter risico op infecties en bijgevolg ook koorts. Een niet-behandelde infectie en koorts kunnen ernstige gevolgen hebben tijdens een kankerbehandeling. Word je behandeld en krijg je koorts boven de 38,5 °C, dan moet je onmiddellijk, ook ’s nachts of in het weekend, je arts contacteren of het ziekenhuis opzoeken. Je arts kan beoordelen of je antibiotica of een andere behandeling nodig hebt. 

Chemo en risico op infecties

Cytostatica (chemotherapie) valt vaak het beenmerg aan. Daardoor vermindert tijdelijk de productie van nieuwe witte bloedcellen. En dat kan op zijn beurt de gevoeligheid voor infecties verhogen. 

Daalt het aantal bloedcellen te sterk, dan kan het gebeuren dat de volgende chemo uitgesteld moet worden of dat de dosissen naar omlaag moeten. In bepaalde gevallen kan men groeifactoren injecteren om een gebrek aan witte bloedcellen te voorkomen. 

Immunotherapie-cytokines

De verschillende middelen die bij immunotherapie worden toegepast, hebben verschillende uitwerkingen op het beenmerg. Het effect is het grootst op de witte en de rode bloedcellen. 

Sommige middelen die bij immunotherapie worden gebruikt, hebben een bijzondere bijwerking: ze zorgen ervoor dat er meer witte bloedcellen worden aangemaakt. Zolang dit binnen bepaalde grenzen blijft, is het een gewenst effect. α-Interferon daarentegen kan een daling van de witte bloedcellen veroorzaken. Toch zal een infectie bij immunotherapie niet snel voorkomen, ook niet als het aantal witte bloedcellen te laag is. Immunotherapie versterkt namelijk de weerstand. Maar het nadeel hiervan is wel, dat als er toch een infectie optreedt, deze vaak moeilijk te herkennen is. Een infectie veroorzaakt meestal koorts, maar koorts is ook een van de belangrijkste bijwerkingen van immunotherapie. Het onderscheid tussen koorts door de behandeling en koorts door een infectie is moeilijk te maken. 

Een belangrijke aanwijzing voor koorts door een infectie, is pijn op de plaats van de infectie, bijvoorbeeld keelpijn, pijn bij het plassen, of een pijnlijke hoest, benauwdheid of slijm ophoesten. Neem in dat geval contact met je arts.

Naast persoonlijke hygiëne en bepaalde leefregels, kunnen ook voedingstips dit infectierisico beperken.

Voedingstips bij verhoogd infectierisico:

• was telkens uw handen vóór u iets eet;
• neem een calorie- en eiwitrijke voeding. Praat hierover met uw arts of een gespecialiseerd diëtist(e): ondervoeding zal uw weerstand tegen infecties immers verminderen;
• mijd volgende voedingsmiddelen tot het verhoogde infectierisico opnieuw geweken is:
  - koude soepen, gemaakt van vers fruit en/of groenten;
  - fruit- en groentesappen die niet gepasteuriseerd zijn;
  - rauwe groenten en/of fruit;
  - diepgevroren en gedroogd fruit;
  - rauw of onvoldoende gegaard vlees, vis (ook sushi en sashimi), kip, eieren en tofu;
  - gerookte vis die koud wordt gegeten;
  - vissalades;
  - rauwe eieren en voedingsmiddelen waarin deze verwerkt zijn zoals mayonaise;
  - rauwe noten en noten geroosterd in de schelp;
  - rauwe melk en melkproducten (niet gepasteuriseerd of anders behandeld), waaronder ook kazen en yoghurt op basis van rauwe melk en roomijs of andere desserten met room bereid;
  - ongekookte kruiden, specerijen en zwarte peper;
  - instant (in poedervorm) ijsthee, -koffie of -punch;
• ongepasteuriseerde honing;
• brouwersgist;
• ongepasteuriseerd bier (huisgebrouwen en sommige bieren van kleinere brouwerijen);
• ieder voedingsmiddel dat schimmels bevat, zoals schimmelkazen, ook bv. indien verwerkt in dressing;
• groenten en fruit dat beschimmeld, overrijp of beschadigd is;
• alle voedsel dat gemanipuleerd en/of bereid werd met ongewassen handen;
• alle bereide voedingswaren die 2 uur of langer op kamertemperatuur staan;
• alle voedsel dat langer dan 24 uur geleden bereid werd en in de koelkast bewaard is;
• al het voedsel dat vervallen is;
• respecteer rigoureus de bewaringsrichtlijnen op de verpakking van voedingsmiddelen;
• koop geen voedsel in opgezwollen of beschadigde blikken;
• koop bij voorkeur individueel verpakte voedingsmiddelen of voeding in kleine hoeveelheden, zoals individuele sausverpakkingen en kleine porties beleg;
• wees vooral ook voorzichtig als u buitenshuis eet en probeer bovenstaande regels zo goed mogelijk te volgen.

Voor meer informatie over voeding bij kanker zie rubriek Leven met kanker > Voeding en recepten.