Pijn

Tegenwoordig is pijn bij kanker goed te bestrijden. Als de oorzaak bekend is, is de pijn via aangepaste medicatie en/of andere methoden bijna altijd tot een draaglijk niveau terug te brengen of volledig te verhelpen. Niet alle kankerpatiënten hebben pijn. In de beginfase van de ziekte heeft ongeveer 30 % van de patiënten pijnklachten. In een latere fase hebben 60 à 80 % van de patiënten ernstige pijnklachten.

In een vroeg stadium van de kanker ligt de nadruk op de diagnose en op de behandeling zelf. Gemiddeld genomen geneest de helft van de kankerpatiënten uiteindelijk, maar dit varieert zeer sterk, onder andere in functie van het type kanker en hoe ver de kanker gevorderd is. Bij wie geneest, zal de pijn gaandeweg verminderen en over het algemeen verdwijnen. 

Bevindt de kanker zich in een gevorderd stadium, bijvoorbeeld bij uitgebreide uitzaaiingen of doorgroei van de tumor, dan is de prognose minder goed. Maar ook dan kunnen behandelingen zinvol zijn, als was het maar om de groei van de kanker te remmen. Zo kan de pijn in vele gevallen ook bestreden worden.

Pijn kent meerdere oorzaken

• Invasie of samendrukking van zenuwen, bloedvaten of andere organen door de tumor;
• Botbreuken, zweren, infecties, verstopping van holle organen (koliekpijn), verstopping van bloedvaten en verhoogde hersendruk,… veroorzaakt door de tumor;
• De behandeling zelf kan pijnlijk zijn: het kan bv gaan om littekenpijn, fantoompijn (pijn als gevolg van een amputatie), bindweefselvorming of weefselfibrose door bestraling en zenuwstoornissen door chemotherapie;
• Bij pijn kunnen meerdere factoren een rol spelen, zowel van lichamelijke als psychisch-emotionele aard.
• Pijn bij een patiënt met kanker kan natuurlijk ook nog een andere oorzaak hebben die niets met de kanker te maken heeft (artrose,...).  

Pijnbestrijding

Bij pijnmedicatie dienen een aantal principes in acht genomen te worden. Belangrijk is dat je niet wacht tot de pijn onhoudbaar is. Probeer de pijn voor te zijn. Neem regelmatig je voorgeschreven behandeling in. Op die manier vermijd je dat de pijn terugkeert. Hou je aan de dosis en het ritme dat je arts heeft voorgeschreven.

Maar indien je pijn niet voldoende onder controle is, bespreek het dan met je arts zodat die de dosis kan aanpassen of een ander middel kan (bij)geven. Naast medicatie bestaan er nog andere methoden om pijn te verlichten (psychologische, heelkundige, fysieke,...).

Wees niet bang voor verslaving bij krachtige pijnstillers (morfine en zijn afgeleiden). Als je ze correct en te goeder trouw inneemt is er geen reden om terughoudend te zijn met pijnstillers. 

Het is niet zo dat het gebruik van pijnstillers in een vroeg stadium van de ziekte ervoor kan zorgen dat in een later stadium de middelen niet meer werkzaam zouden zijn. Er kan een zekere gewenning optreden, maar het is meestal wel mogelijk om de dosering van de medicatie aan te passen.