De Positron Emissie Tomografie-scan, of kortweg PET-scan, is een steeds vaker gebruikte techniek die de stofwisselingsactiviteit van weefsels in beeld brengt.
Kankercellen hebben een versnelde stofwisseling (metabolisme). Dat wil zeggen dat ze heel veel energie verbruiken. Een PET-scan spoort die verhoogde activiteit van de cellen op.
Daarvoor wordt een zwak radioactieve stof (isotoop) ingespoten. Die stof nestelt zich in de cellen van de tumor en/of uitzaaiingen (metastasen). Doordat de stof licht radioactief is, kan hij daarna met beeldvorming zichtbaar gemaakt worden (als lichtpuntje op een foto). De meest gebruikte isotoop bij PET-scans is FDG, een fluorhoudende suiker met een levensduur van hooguit twee uur. Je loopt dus helemaal geen gevaar om bestraald te worden zoals in Tsjernobyl.
Een PET-scan kan ook gecombineerd worden met een CT-scan, waardoor zowel de stofwisseling als de anatomie in beeld komt. Een PET-scan is namelijk heel gevoelig voor verhoogde stofwisselingsactiviteit, maar de beelden zijn minder fijn dan die van een CT-scan. Daarom hebben heel wat ziekenhuizen hybride toestellen die tegelijk een klassieke CT-scan en een PET-scan kunnen nemen. Zo kunnen de resultaten van beide onderzoeken worden samengebracht en kunnen tumoren en uitzaaiingen met grote nauwkeurigheid worden gelokaliseerd.
Een PET-scan wordt gebruikt om te zoeken naar kwaadaardige tumoren en de uitzaaiingen daarvan, en om de evolutie ervan te volgen.
Eerst spuit een arts die gespecialiseerd is in nucleaire geneeskunde een isotoop in je lichaam. De isotoop nestelt zich op abnormaal actieve weefsels. Die eerste fase kan behoorlijk lang duren (één tot twee uur). Daarna leg je je op de tafel van de PET-scanner, een toestel in de vorm van een grote donut. Jij moet door de koker van dat toestel. Sensoren in de koker registreren dan de radioactiviteit van de ingespoten stof. In een derde fase reconstrueren krachtige computers de beelden aan de hand van de verkregen gegevens.
De isotoop wordt na enkele uren door het lichaam afgevoerd en heeft geen bekende lange termijn bijwerkingen.
Een PET-scan vraagt geen bijzondere voorbereiding, maar je moet wel nuchter zijn. Sommige mensen zijn er allergisch aan, daarom zul je daarover vragen krijgen.
PET-scans worden uitdrukkelijk afgeraden aan vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.