PET-scan

Positron Emissie Tomografie-scan

De Positron Emissie Tomografie-scan, of kortweg PET-scan, is een steeds vaker gebruikte techniek die de stofwisselingsactiviteit van weefsels in beeld brengt.  

Kankercellen hebben een versnelde stofwisseling (metabolisme). Dat wil zeggen dat ze heel veel energie verbruiken. Een PET-scan spoort die verhoogde activiteit van de cellen op. 

Daarvoor wordt een zwak radioactieve stof (isotoop) ingespoten. Die stof nestelt zich in de cellen van de tumor en/of uitzaaiingen (metastasen). Doordat de stof licht radioactief is, kan hij daarna met beeldvorming zichtbaar gemaakt worden (als lichtpuntje op een foto). De meest gebruikte isotoop bij PET-scans is FDG, een fluorhoudende suiker met een levensduur van hooguit twee uur. Je loopt dus helemaal geen gevaar om bestraald te worden zoals in Tsjernobyl.

Een PET-scan kan ook gecombineerd worden met een CT-scan, waardoor zowel de stofwisseling als de anatomie in beeld komt. Een PET-scan is namelijk heel gevoelig voor verhoogde stofwisselingsactiviteit, maar de beelden zijn minder fijn dan die van een CT-scan. Daarom hebben heel wat ziekenhuizen hybride toestellen die tegelijk een klassieke CT-scan en een PET-scan kunnen nemen. Zo kunnen de resultaten van beide onderzoeken worden samengebracht en kunnen tumoren en uitzaaiingen met grote nauwkeurigheid worden gelokaliseerd.

Waar dient een PET-scan voor?

Een PET-scan wordt gebruikt om te zoeken naar kwaadaardige tumoren en de  uitzaaiingen daarvan, en om de evolutie ervan te volgen. 

Hoe verloopt een PET-scan?

Eerst spuit een arts die gespecialiseerd is in nucleaire geneeskunde een isotoop in je lichaam. De isotoop nestelt zich op abnormaal actieve weefsels. Die eerste fase kan behoorlijk lang duren (één tot twee uur). Daarna leg je je op de tafel van de PET-scanner, een toestel in de vorm van een grote donut. Jij moet door de koker van dat toestel. Sensoren in de koker registreren dan de radioactiviteit van de ingespoten stof. In een derde fase reconstrueren krachtige computers de beelden aan de hand van de verkregen gegevens.

De isotoop wordt na enkele uren door het lichaam afgevoerd en heeft geen bekende lange termijn bijwerkingen.

Wat je verder nog moet weten

• het hele lichaam wordt in één enkel onderzoek gescand
• de scan duurt ongeveer 50 minuten, voorbereiding niet meegerekend
• ook de PET-scan heeft beperkingen en die worden vaak "vals-negatief" genoemd. Dat betekent dat er wel een tumor aanwezig is, maar dat die niet te zien is op de PET-scan: 
  • sommige tumoren nemen de isotoop niet op, en worden dus ook niet zichtbaar
  • de isotoop kan op bepaalde lichaamslocaties niet geraken, en dus kan de tumor niet zichtbaar worden
  • de resolutie van de PET-scan wordt steeds beter, maar hele kleine tumoren zijn er niet mee te zien. Die kleine tumoren nemen de isotoop wel op, maar ze zijn kleiner dan het kleinste object dat zichtbaar gemaakt kan worden op de foto. Daarom zijn tumoren kleiner dan ongeveer 5-10 mm moeilijk te zien op een PET-scan.
• de PET-scan kan ook vals-positief zijn. Dat wordt er iets gezien wat achteraf geen tumor blijkt te zijn.

Bijzondere voorzorgen

Een PET-scan vraagt geen bijzondere voorbereiding, maar je moet wel nuchter zijn. Sommige mensen zijn er allergisch aan, daarom zul je daarover vragen krijgen. 
PET-scans worden uitdrukkelijk afgeraden aan vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven.