Heeft vitamine D een kankerremmend effect?
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de mogelijke rol van vitamine D in de strijd tegen kanker.
De eerste resultaten kwamen uit epidemiologische studies. Ze lieten een omgekeerde evenredigheid zien tussen blootstelling aan het zonlicht in een bepaald geografisch gebied en de incidentie en sterfte als gevolg van bepaalde vormen van kanker in dat gebied. Zuid-Europa vertoonde een lagere incidentie en sterfte dan de noordelijke landen. Aangezien zonlicht (uv-straling) de productie van vitamine D3 op gang brengt, grepen de onderzoekers het verschil in vitamine D-spiegel aan om het fenomeen te verklaren.
Laboratoriumonderzoek op kankercellen heeft een mogelijk kankerremmend effect van vitamine D kunnen aantonen. Vitamine D blijkt de differentiatie en de geprogrammeerde dood (apoptose) van kankercellen te bevorderen en de proliferatie ervan te vertragen.
Specifiek onderzoek naar de effecten van vitamine D-inname op de gezondheid van de botten, wijst op een mogelijke correlatie tussen een hogere vitamine D-inname en een verminderd risico op kanker. Dit werd onderzocht bij 1.200 gezonde vrouwen in hun menopauze, die elke dag supplementen van calcium (1.400 mg of 1.500 mg) en vitamine D (25 μg of 1.100 IE) of een placebo innamen gedurende 4 jaar. Bij de vrouwen die de supplementen innamen, daalde het aantal kankers met 60 procent. De studie hield echter geen rekening met de vrouwen die enkel vitamine D-supplementen innamen. Het onderzoek was bovendien vooral bedoeld om de incidentie van fracturen te meten, niet zozeer de incidentie van kanker. Dit maakt het uiteraard moeilijk om gepaste conclusies te trekken over het effect van vitamine D-inname op het risico op kanker.
Er is daarnaast ook onderzocht of een hogere vitamine D-inname het risico op colorectale kanker en borstkanker zou beperken. Ook het verband tussen vitamine D-samenstellingen en het risico op prostaat-, pancreaskanker en andere zeldzamere vormen van kanker, is onderzocht. Deze studies lieten tegenstrijdige resultaten zien, wellicht als gevolg van de moeilijkheid om de diëten correct op te volgen. De deelnemers van dergelijk onderzoek worden verondersteld om de informatie zelf bij te houden, wat niet altijd heel accuraat gebeurt. Sinds kort bestaat in Amerika wel een database met de vitamine D-waarden voor alle voeding. Een andere voedingssamenstelling of andere energiebalans kunnen het vitamine D-metabolisme eveneens beïnvloeden.
Door de 25-hydroxyvitamine D-waarde in het bloed te meten, omzeil je een aantal beperkingen die eigen zijn aan een beoordeling via de voeding. Wel is het zo dat de vitamine D-bloedspiegel verschilt per ras, per seizoen, en mogelijk ook afhankelijk is van de genen die betrokken zijn bij het vitamine D-metabolisme. Dit zijn opnieuw een aantal beperkingen die een correcte interpretatie bemoeilijken.
Het blijft ook moeilijk om de effecten van vitamine D en calcium van elkaar te scheiden, aangezien er tal van biologische interacties plaatsgrijpen. Om het effect van vitamine D op kanker en op de gezondheid in het algemeen beter te begrijpen, is bijkomend onderzoek aangewezen. Het is echter niet duidelijk in welke dosis vitamine D moet worden gehanteerd bij dergelijk onderzoek.
