Wat is een kankercel?
Het menselijke lichaam bestaat uit miljarden cellen die zich ontwikkelen, een functie vervullen en dan weer afsterven. En dat is allemaal geprogrammeerd...
Wat is dat, een cel?
- Alle planten, dieren, schimmels en bacteriën bestaan uit cellen.
- Een cel is de bouwsteen waaruit we bestaan. Miljarden cellen vormen samen 1 mens.
- Een cel bestaat uit een soort gel (het cytoplasma) dat afgesloten wordt door een membraan.
- Binnenin de cel ligt de celkern, die bevat het genetische materiaal van elk individu, opgeslagen in de vorm van 23 paar chromosomen.
- Elk chromosoom bestaat uit vele genen.
- Een gen bevat een nauwkeurige instructie die bijdraagt tot de werking van elke cel en zo dus bepaalt hoe het lichaam zich ontwikkeld.
Het evenwicht tussen oude en nieuwe cellen
Het menselijke organisme werkt dankzij een constant evenwicht tussen de productie van nieuwe cellen en de afbraak van andere cellen. Het leven van cellen wordt dus gecontroleerd door twee mechanismen.
- De celcyclus die leidt tot de productie van nieuwe cellen door celsplitsing. Bij elke splitsing wordt het DNA dat in de kern zit, identiek gereproduceerd.
- Het geprogrammeerde levenseinde van de cel (de apoptose) dat uitmondt in de vernietiging van oude of beschadigde cellen.
Tijdens de celcyclus zijn controlepunten geprogrammeerd. De bedoeling is hier te checken of het lopende proces normaal verloopt. Voor de cel is dit de gelegenheid om eventuele afwijkingen te identificeren en deze fouten te corrigeren. Als de cel er niet in slaagt ze te corrigeren, start ze haar zelfdoding door apoptose.
Hoe wordt een normale cel een kankercel?
Tijdens de levenscyclus van een cel en haar opeenvolgende celsplitsingen kunnen zich afwijkingen (mutaties) voordoen. Deze kunnen ontsnappen aan de controlemechanismen, zich accumuleren en geleidelijk transformeren van normale tot kankercel.
Deze mutaties kunnen te wijten zijn aan:
- Onvermijdbare risicofactoren (het ouder worden, celdeling en erfelijkheid)
- Vermijdbare risicofactoren (bijvoorbeeld tabaksgebruik, overgewicht, sedentarisme, UV-stralen, alcohol)
Deze transformatie is een meestal langdurig proces dat tientallen jaren in beslag kan nemen.
