De gevolgen van actief roken

Kankers, ziektes van de luchtwegen, hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste gevolgen van tabaksgebruik.

Kankers

Een derde van alle kankers heeft te maken met tabak. Elk jaar sterven in ons land meerdere duizenden mensen als gevolg van hun tabaksgebruik.

• Meest frequent: longkanker. 
• Kankers van de neusholten, de mond, de keel, de pancreas (alvleesklier), de blaas, de baarmoederhals enz.

Meer informatie over de risico's van tabaksgerelateerde kankers

Ziektes van de luchtwegen

• Tabaksgebruik is verantwoordelijk voor de meeste longziekten van het type "chronisch obstructieve longziekte" (COPD's). De meest bekende zijn chronische bronchitis en emfyseem.
• Rokers hebben meer te lijden van astma-gebonden complicaties. 
• Roken bevordert ook de longinfecties.

Hart- en vaatziekten

• Angina pectoris, hartinsufficiëntie en myocardinfarct zijn frequenter en ernstiger bij rokers.
• Tabakgebruik verhoogt de kans op trombose, verantwoordelijk voor cerebrovasculaire accidenten (CVA's, beroerte) en obstructie van de slagaders van de onderste ledematen.
• Vrouwen die het gebruik van de anticonceptiepil combineren met tabaksgebruik verhogen hun risico om dit soort complicatie te ontwikkelen.

Minder bekende gevolgen

De dagelijkse aanwezigheid van verscheidene duizenden giftige stoffen in het bloed verzwakt het hele gestel en tast dit aan:

• De beenderen: vroegtijdige osteoporose; de beenderen worden brozer en breken gemakkelijker, met ernstige gevolgen voor oudere mensen. 

• De pancreas (de alvleesklier die insuline produceert en zo het suikergehalte in het bloed reguleert): direct effect voor de diabeticus.  

• De schildklier: verstoring van de werking en risico tot kropvorming (verhoging van het volume van de schildklier). 

• De seksualiteit: schadelijke inwerking van tabak op de slagaders in het algemeen en op de genitale organen in het bijzonder. Bij de man kan dit leiden tot erectieproblemen; bij de vrouw vermindert de genitale lubricatie.

• De immuniteit van het organisme: de vermindering van de immuniteit leidt tot verhoogde infectierisico's. 

• De vruchtbaarheid: de menopauze treedt vroeger op; dit vermindert de vruchtbaarheid van de vrouw in de duur. Bij de man verminderen de kwantiteit en de kwaliteit van het sperma

• De foetus: de vorming van de organen tijdens de eerste levensweken van de foetus kan verstoord worden. Het risico van misvormingen (bv. van het gehemelte, de zogenaamde hazenlip) is groter bij kinderen van vrouwen die roken tijdens de eerste maanden van de zwangerschap. 
  
  Kinderen van wie de moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt, lopen meer risico om later diabetes te ontwikkelen.
  
  Roken (actief of passief) heeft ook schadelijke effecten op de schildklier van de foetus. Verder is vastgesteld dat sommige baby's bij hun geboorte echte onthoudingsverschijnselen vertonen omdat hun hersenen tijdens de zwangerschap nicotine hebben opgenomen.

Een greep uit de mogelijke gevolgen:

• hardnekkige vermoeidheid
• herhaaldelijke neus- en keelinfecties 
• hoest, ophoesten van fluimen
• ademnood
• vermindering van eetlust, smaak en reukzin 
• vroegtijdige veroudering van de huid (meer en diepere gezichtsrimpels)
• irritatie van de ogen
• schorre stem
• ontsteking van het tandvlees
• ... 

Gelijke risico's voor alle rokers? 

De kans op tabaksgebonden ziektes hangt af van meerdere factoren, en vooral van:

• de leeftijd waarop men begint te roken 
• het totale aantal jaren dat men heeft gerookt
• de hoeveelheid tabak die men dagelijks verbruikt 
• de manier van roken (diep inhaleren, aantal trekjes, sigaret meestal tussen de lippen of niet enz.)
• het type tabak (additieven, teergehalte, nicotinegehalte)
• individuele genetische factoren.

En als ik slechts heel weinig rook?

Er bestaat niet zoiets als een beperkt "en dus onschadelijk" aantal sigaretten. Elke gerookte sigaret stuurt, trekje na trekje, duizenden giftige chemische deeltjes naar je bloed.

Is roltabak minder schadelijk dan klassieke sigaretten?

Ook over roltabak doen heel wat verkeerde ideeën de ronde. Misschien gebruik je roltabak omdat het goedkoper is, én omdat je denkt dat het minder kwaad kan omdat het een ‘natuurlijker’ product is. Niets is minder waar. Roltabak kost misschien wel minder, maar is een stuk schadelijker voor je gezondheid.

De hoeveelheid nicotine, teer en koolstof die een roker inhaleert als hij een handgerolde sigaret rookt, is 3 tot 6 keer groter dan bij een industriële sigaret. Dat cijfer varieert naargelang het type tabak, het type sigarettenpapier en de manier waarop de sigaret werd gerold.

De rook van een klassieke sigaret bevat minstens 7.000 chemische stoffen, waarvan er 40 kankerverwekkend zijn. Bij roltabak zijn daar nog producten aan toegevoegd om te vermijden dat de tabak samenklit.

Zelfs als de sigaret gerold is zal er bovendien meer lucht tussen de vezels zitten, waardoor de verbranding sneller verloopt. Door de intensere warmte komen de toxische stoffen in hogere concentraties vrij, en dringen ze dieper door in de luchtwegen. De meerderheid van de roltabakrokers inhaleert bovendien meer rook om het gebrek aan nicotine te compenseren.

Ons beste advies

Rook niet. Gebruik geen enkele vorm van tabak.

Ben je al een roker? Probeer dan te stoppen. Lukt het niet van de eerste keer? Geef niet op en probeer opnieuw. Tabakstop, onze gratis hulplijn, kan je helpen.