Baarmoederhalskanker: frequente vragen en hun antwoorden

Vele mensen wenden zich tot de Stichting om meer inlichtingen te krijgen over baarmoederhalskankers en over de vaccinatie hiertegen.
De oproepen komen van jonge meisjes maar ook van moeders of van jonge mannen die zich meer en meer betrokken voelen bij de gezondheid van hun partner.

U vindt in deze rubriek de antwoorden op de meest frequent gestelde vragen.

Virus en kanker

Komt baarmoederhalskanker frequent voor?

In België wordt dit type kanker elk jaar vastgesteld bij ongeveer 650 vrouwen.

Dankzij de vroegtijdige opsporing kan een zeer groot aantal prekankerletsels ontdekt en behandeld worden vóór ze zich tot een kanker kunnen ontwikkelen.

Kunnen HPV's kankers veroorzaken bij mannen en vrouwen?

Ja. Deze virussen lijken ook een rol te spelen bij het optreden van bepaalde kankers in het hoofd en de hals, en meer in het bijzonder ter hoogte van tong en amandelen.

Tabak en alcohol worden als eerste factoren verantwoordelijk geacht voor het optreden van deze ziektes, maar ook de blootstelling aan HPV's verhoogt het risico. De forse toename van dit type kankers over de voorbije jaren zou een verband kunnen hebben met de sterke veralgemening van de praktijk van orale seks bij volwassenen.

Er schijnt ook een verband te zijn met bepaalde anuskankers.

Welke kansen op genezing zijn er bij baarmoederhalskanker?

Indien de ziekte wordt behandeld wanneer ze nog in een prekankerstadium verkeert, vóór haar ontwikkeling tot baarmoederhalskanker, is genezing gegarandeerd.

Als het om echte baarmoederhalskanker gaat, liggen de overlevingscijfers over vijf jaar tussen 90 en 5 %, afhankelijk van het ontwikkelingsstadium van de kanker.

Het is dus van kapitaal belang de kanker zo vroeg mogelijk op te sporen en te behandelen om de kansen op genezing te maximaliseren. Vandaar het nut van de opsporing via uitstrijkjes.

Is zwangerschap nog mogelijk na baarmoederhalskanker?

Alles hangt af van het stadium waarin de kanker werd ontdekt en het type behandeling dat nodig was.

In een voorafgaand stadium (prekankerletsel) of in een zeer vroegtijdig stadium van de ziekte kan een zeer afgebakende behandeling volstaan. Indien de baarmoeder niet aangetast werd, is een zwangerschap achteraf nog zeer goed denkbaar, weliswaar onder strikt medisch toezicht.

Ontwikkelt deze kanker zich snel na de besmetting?

Ook hier is het antwoord negatief.

Er kunnen jaren en soms zelfs tientallen jaren verstrijken tussen de besmetting met een papillomavirus en de ontwikkeling van een baarmoederhalskanker.

Ga je automatisch deze kanker ontwikkelen eenmaal je besmet bent door een papillomavirus?

Helemaal niet!

In de eerste plaats omdat niet elk papillomavirus in staat is de ontwikkeling van een kanker te bevorderen.

Bovendien zal het organisme in de meeste gevallen het virus spontaan uitschakelen. Er is dus geen bijzonder risico op ontwikkeling van een kanker.

Besmettingsrisico's

Beschermt een condoom tegen HPV's?

Wat zijn de symptomen van een HPV-besmetting?

Kan een zwangere vrouw een HPV overbrengen op de foetus?

Als ik besmet ben met een HPV, betekent dat dan dat mijn partner ontrouw is geweest?

Het vaccin

Is het vaccin doeltreffend voor wie eerder al seksuele contacten heeft gehad?

Dat hangt ervan af: is de persoon al besmet of nog niet besmet met een papillomavirus.

Daarom biedt een vaccinatie (inenting) vóór de eerste seksuele contacten de efficiëntste bescherming.

Biedt het vaccin totale (100%) bescherming?

Neen. De vaccinatie beschermt uitsluitend tegen de belangrijkste stammen van HPV (humaan papillomavirus) die verantwoordelijk zijn voor ongeveer 70% van de baarmoederhalskankers.

Het blijft dus mogelijk een besmetting op te lopen met een van de virustypes die niet worden gedekt door deze vaccinatie. Dit risico verklaart waarom het zeer belangrijk is om geregeld (om de drie jaar vanaf 25 jaar) een uitstrijkje van de baarmoederhals te laten nemen, zelfs voor wie gevaccineerd is.

Hoelang biedt dit vaccin bescherming?

Met de huidige stand van het onderzoek werd de beschermingsduur geverifieerd over periodes van 7 tot 9 jaar. Er zijn echter nog geen gegevens bekend over de doeltreffendheid over langere termijn. We weten nog niet of een herhaling nodig zal zijn.

Wordt het vaccin tegen HPV's terugbetaald?

In België worden momenteel twee vaccins gecommercialiseerd: Gardasil® en Cervarix®. Deze twee vaccins kosten ongeveer € 130,- per dosis en er zijn drie doses nodig (gespreid over zes maanden).

Dankzij de terugbetaling van dit vaccin in categorie B betalen jonge meisjes uit de beoogde leeftijdsgroep (12 tot 18 jaar ) slechts € 10,80 per dosis (of € 7,20 met een BIM- of OMNIO-statuut). Voor hen kost de vaccinatie in totaal dus € 32,40 (of € 21,60). De vaccinatie is zelfs gratis als ze wordt uitgevoerd in de context van de schoolgeneeskunde.

Zal het vaccin de frequentie van baarmoederhalskankers snel doen afnemen?

Helaas niet. De termijn tussen de nesteling van een besmetting met papillomavirussen en de ontwikkeling van een kanker is gewoonlijk zeer lang. De positieve effecten van de vaccinatie zullen er dus lang over doen voor ze meetbaar worden.

Moeten er na de vaccinatie nog uitstrijkjes genomen worden?

Ja! De huidige vaccins garanderen geen bescherming van 100%, maar slechts van ongeveer 70% tegen baarmoederhalskankers.

Zelfs als ze ingeënt zijn, moeten vrouwen van 25 tot 65 jaar om de 3 jaar (of frequenter indien de arts dit nodig vindt) een uitstrijkje blijven laten nemen

Voor wie? 

Kunnen mannen zich laten inenten tegen HPV?

Zowel bij mannen als bij vrouwen kunnen bepaalde HPV's leiden tot een verhoogd risico op kanker van de mond, de keel en ook de anus.

Het mannelijke geslachtsdeel vormt bovendien een "reservoir" voor de overdracht van papillomavirussen die een rol spelen voor kankers van de baarmoederhals en voor genitale wratten...

Is inenting tegen HPV's verplicht?

Absoluut niet!

Deze vaccinatie (inenting) wordt aangeraden voor meisjes van 12 tot 26 jaar, vermits de ideale leeftijd zich vóór de eerste seksuele relaties situeert.
De vaccinatie wordt terugbetaald voor meisjes van 12 tot 18 jaar, maar het gaat niet om een verplichting.

Zouden alle vrouwen gevaccineerd moeten worden tegen HPV?

Neen. Momenteel is deze vaccinatie gericht op adolescenten en jonge vrouwen, ideaal vóór de leeftijd van de eerste seksuele relaties.

In feite zou het vaccin toegediend moeten worden aan jonge vrouwen voor ze 26 jaar zijn, omdat het besmettingsrisico in die periode het grootst is.

Alle artsen (huisarts, pediater, gynaecoloog, schoolarts enz.) zijn bevoegd om het vaccin voor te schrijven en toe te dienen.