De huidkanker tsunami zwelt aan

 

Stichting tegen Kanker wil het tij keren met een nationaal huidkanker actieplan!

 

Elk jaar groeit het aantal huidkankerdiagnoses. Ongeveer 40% van alle kankers die vandaag ontdekt worden, is een type van huidkanker. In 2018 waren dit er 43.745 in België. Het is ook de kanker die het sterkst stijgt. Bovendien wordt de komende tien jaar opnieuw bijna een verdubbeling verwacht.

 

Tijd om het tij te keren want het grootste gedeelte van de huidkankers is te voorkomen door zich goed te beschermen tegen UV-stralen (zon en zonnebank). Stichting tegen Kanker roept de overheid op om mee de schouders te zetten onder een groot nationaal actieplan dat preventie, opsporing en behandeling omvat om hiermee ook de hogere rekening voor de gezondheidszorg te voorkomen.

 

Oorzaken van de Tsunami

 

Stichting tegen Kanker is al lang bezorgd over de jaarlijkse stijging van het aantal huidkankerdiagnoses. Al jaren zet ze in op sensibilisering van het publiek, financiële ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek (tussen 2012 en vandaag steunde ze 16 huidkanker onderzoeksprojecten voor een bedrag van € 5.584.427) en een verbod op zonnebanken. Maar dit volstaat niet.  

 

Door de vergrijzing van de bevolking werd een aanzienlijke stijging verwacht.  Maar de stijging is veel groter dan voorzien.  Ongeveer 40% van alle kankers die vandaag ontdekt worden, is een type van huidkanker. In 2004 waren er in ons land 11.000 gevallen. In 2018 waren dit er al 43.745 en als we zo verder doen, worden dat er meer dan 77.000 in 2030 (voorspelde stijging door het Belgisch Stichting Kankerregister). Op 25 jaar is de stijging dus enorm.  

Bron : Stichting Kankerregister

Een belangrijke oorzaak van deze toename is te wijten aan het zongedrag van de Belg maar ook de klimaatopwarming speelt een rol. Meer zonnige dagen betekenen meer blootstelling aan zonlicht.

 

De aantasting van de ozonlaag stelde de hele babyboom generatie bloot aan hogere UVI-waarden (UV-index). Het AHEF-gezondheidseffecten model (Atmospheric Health Effects Framework model) schat dat de belangrijkste effecten op de huidkanker-incidentie zich (zullen) voordoen bij de generatie geboren tussen 1960 en 1980 omdat zij de grootste cumulatieve stralingsdosis kregen tijdens hun leven.  Deze generatie was zich sowieso ook minder bewust van de schadelijkheid van UV-straling. Zonnen om bruin te worden met weinig bescherming en het succes van de zonnebank, vooral vanaf de jaren 90, zorgde voor een hogere huidkankerincidentie vanaf 2010.  België is trouwens nog steeds een van de koplopers wat betreft zonnebank-gebruik in vergelijking met andere landen.

Bron : Stichting Kankerregister

Druk op de zorg en hogere rekening

 

De bijna verdubbeling van het aantal huidkankerdiagnoses om de 10 jaar verhoogt de druk op de zorg. Bij dermatologen worden de wachtlijsten alsmaar langer waardoor sommige patiënten een te late diagnose krijgen. Een systeem waarbij risicopatiënten eerst worden gediagnosticeerd, dringt zich op. De toekomst ziet er ook somber uit. Zo worden er 77.000 huidkankerdiagnoses voorspeld vanaf 2030. Dat betekent een gemiddelde stijging van 777 diagnoses per ziekenhuis en gemiddeld een 100-tal per dermatoloog. Een prognose, uitgevoerd in 2014 door UGent, stelt dat de zorgrekening tegen 2034 tot 3,5 miljard Euro zal oplopen en dit bedrag neemt alleen maar toe. ( berekening UGent in 2016 onderaan te downloaden)

De tsunami indijken is broodnodig en mogelijk met een nationaal actieplan

 

De stijging van huidkanker is een duidelijk alarmsignaal.  De huidige initiatieven voor preventie zijn op korte termijn niet voldoende om het aantal diagnoses te doen dalen, de druk op de zorg te verminderen en de kosten voor behandeling te drukken. Stichting tegen Kanker wil het aantal huidkankers terugdringen, zorgen dat iedereen op tijd de juiste diagnose en de best mogelijke behandeling krijgt. Het is duidelijk dat zonder primaire preventie een continu stijgende instroom van patiënten niet kan worden omgebogen en dus pleiten wij voor:

• Een versnelde en gecoördineerde aanpak om gedragsverandering te promoten met verstandig zongedrag als resultaat.
• Een zonnebankverbod om incidentie en prevalentie te verlagen;
• Correcte informatie naar het brede publiek en regelgeving om desinformatie over vitamine D, zonnebeschermingsprodukten, zonnebanken, smartphone apps voor huidkankerdetectie tegen te gaan.
• Een kosteneffectieve opsporing organiseren waarbij nieuwe strategieën, eventueel gebaseerd op nieuwe technologieën zoals artificiële intelligentie, kritisch moeten verkend worden, zowel bij hoog-risico als bij laag-risico populaties.
• Om de zorg vlot toegankelijk te houden en de kwaliteit van zorg te garanderen moet de organisatie ervan kritisch bekeken worden. De taakverdeling en samenwerking tussen de verschillende disciplines over diagnose, zorg en nacontroles moet herbekeken worden.
• Een bijzondere uitdaging vormt de zorg voor oudere patiënten (80+) met huidkanker, voor wie de afweging van de voor- en nadelen van de ‘standaard’ behandelingen noodzakelijk in.
• Financiële ondersteuning van het onderzoek naar gerichtere therapieën met minder bijwerkingen

De volledige aanpak staat beschreven in de whitepaper die u onderaan kan downloaden. Het is absoluut nodig dit ernstig te nemen en de agenda te versnellen.

 

Er is hoop dat een nationale aanpak werkt. Andere landen gingen ons voor met een nationale strategie die zijn vruchten afwerpt. Zo is de daling van huidkanker bij jongeren ingezet in Australië, daalde het aantal zonnebankgebruikers in Denemarken snel en kenden Nederland en het VK een belangrijke verandering in het beschermingsgedrag enz.

 

De gecoördineerde aanpak in landen zoals Australië, Nieuw-Zeeland, Denemarken, Noorwegen, Canada, Ierland, Duitsland en buurland Nederland bewijst dat het kan.

De White Paper 2021 kwam tot stand in samenwerking met Stichting Kankerregister.

Zij staan in voor de kankerregistratie in België.