Net als de Hoge Gezondheidsraad vindt Stichting tegen Kanker dat de e-sigaret te ontraden valt voor niet-rokers. De e-sigaret is weliswaar minder schadelijk dan tabak, maar het is zeker geen gezond product en de langetermijneffecten zijn nog niet bekend.
Stichting tegen Kanker vindt dan ook dat de overheid niet-rokers, kinderen en jongeren moet beschermen tegen dampen en het voorzorgsprincipe moet laten gelden.
Dit houdt in dat de poorten voor commerciële promotie en marketing moeten gesloten worden.
Daarom pleit Stichting tegen Kanker voor zeer sobere verpakkingen, voor een uitstalverbod op de verkooppunten (zeker bij tankstations, buurtsupermarkten, krantenwinkels, etc.) met eventuele uitzonderingen voor speciaalzaken (zoals vapeshops). Zo’n uitstalverbod draagt bij aan het denormaliseren van dampen naar kinderen en jongeren.
Verder pleit Stichting tegen Kanker voor een snel verbod op wegwerp e-sigaretten: deze vergroten immers de opstapkans voor jongeren en creëren een grotere milieulast.
Om het ontradingsbeleid naar jongeren en niet-rokers goed te kunnen monitoren, pleit Stichting tegen Kanker, net zoals de Hoge Gezondheidsraad, voor het jaarlijks vergaren van cijfers rond gebruik. Wanneer de overheid nalaat te investeren in deze monitoring, rijden we immers blind en kan het beleid onvoldoende snel bijsturen wanneer dit nodig zou zijn.
Zodra alle poorten voor commerciële promotie en marketing gesloten zijn en een jaarlijkse monitoring rond gebruik gefinancierd wordt, kan er een duidelijker rookstopbeleid gevoerd worden naar rokers toe met de e-sigaret als hulpmiddel.
Rokers hebben nood aan rookstophulpmiddelen. De e-sigaret kan daar een rol spelen, maar dan wel liefst binnen een ambitieuzer rookstopbeleid. Zo zou er ook veel meer ingezet moeten worden op professionele rookstopbegeleiding door tabakologen en op doorverwijzing door artsen en andere gezondheidsprofessionals. Daarnaast zouden rokers die ervoor kiezen om te proberen stoppen met roken zonder professionele hulp en met een e-sigaret ook beter geïnformeerd moeten worden, bijvoorbeeld via verplichte “inserts” in de verpakkingen van alle tabaksproducten. Betrouwbare en commercieel onafhankelijke informatie over rookstop kan op deze manier rechtstreeks de rokers bereiken, iets waar ook de Hoge Gezondheidsraad achter staat.
Volledig stoppen met roken én met dampen moet volgens Stichting tegen Kanker het einddoel blijven. Aansturen op een langdurige/levenslange switch van roken naar dampen voor alle huidige rokers, is geen te volgen strategie. Dit is de strategie van de tabaksbedrijven met een duidelijk commercieel belang erachter.
Aan rokers die willen overschakelen van roken naar dampen, moet duidelijk gemaakt worden dat een gemengd gebruik van tabak en de e-sigaret – wat in de praktijk vaak voorkomt – nauwelijks gezondheidswinst oplevert.
Het advies van de Hoge Gezondheidsraad is een zeer verdienstelijk compromis. Er wordt gewezen op de gevaren van de e-sigaret, maar tevens op het potentieel voor rokers die op geen enkele andere manier van het roken af geraken.
Waar dit advies onduidelijk over blijft, is een totaalvisie over het aanbod van nicotine dat we overeind willen houden in onze maatschappij en hoe we de verkoop ervan gaan organiseren. Voor Stichting tegen Kanker is het wenselijk om de ongebreidelde verspreiding van nieuwe nicotineproducten te stoppen. Wij denken daarbij aan innovatie van sigaretten of sigarettenverpakkingen, aan nicotinezakjes, aan wegwerp e-sigaretten of aan alsmaar nieuwe smaken voor e-sigaretten. Om rokers van het roken af te helpen hebben we deze wildgroei niet nodig.
Verder is het voor Stichting tegen Kanker belangrijk dat er onafhankelijke e-sigaretten-producenten overeind blijven en dat health professionals en het grote publiek kunnen weten welke e-sigaretten onafhankelijk zijn van tabaksbedrijven en welke niet. In het advies van de Hoge Gezondheidsraad wordt ingegaan op ethische argumenten hieromtrent. Net zoals de Hoge Gezondheidsraad vraagt Stichting tegen Kanker aan onze federale overheid om op EU-niveau te pleiten voor een aanpassing van de notificatieprocedure zodat in beeld komt welke producenten van e-sigaretten onafhankelijk zijn van de tabaksbedrijven.
Voor Stichting tegen Kanker heeft de tabaksindustrie geen rol te spelen bij het beleid rond volksgezondheid. Wat zij wel mogen doen, is betalen voor de gezondheidsschade die ze aanrichten. En met dit extra geld kunnen onafhankelijke partijen dan een beter, betrouwbaar en commercieel onafhankelijk rookstopbeleid uitwerken.