Tobacco Control Scale 2021

België zou 10 keer meer moeten investeren in tabakspreventie ! 

Vandaag wordt op het ICO-WHO symposium “Tobacco Control” de nieuwe Tobacco Control Scale 2021 bekend gemaakt. In dit rapport wordt de tabakswetgeving uit 37 Europese landen vergeleken om de landen vervolgens op te lijsten van beste score (Ierland met 82 punten op 100) naar slechtste score (Bosnia &Herzegovina met 25 punten). België staat met 59 punten op de 10de plaats, net zoals bij het vorige rapport in 2019. Daarmee vallen we buiten de kopploeg, de landen die boven de 60 scoren, zoals Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Nederland, 3 Scandinavische landen en 2 voormalige Oostblok landen.

De onderzoekers concluderen dat alle landen extreem weinig investeren in tabakspreventie. Vele landen gaan er zelfs op achteruit in vergelijking met de vorige meting (d.w.z. vergelijking van budgetten uit 2020 met die uit 2018). De lancering van dit rapport wordt dan ook aangegrepen om er nogmaals voor te pleiten dat elk land werk maakt van een minimum investering van € 2 per capita. Ons land staat wat deze specifieke score betreft op de 6de plaats na Ijsland, Frankrijk, Nederland, Finland en Zwitserland. Met € 0,20  per capita halen we nog lang niet het aanbevolen budget. Om aan de norm te voldoen zou dit budget 10 keer moeten vermeerderd worden. Als Stichting tegen Kanker zien we hiertoe een mogelijkheid via een extra heffing aan de tabaksmultinationals. In tijden van inflatie en besparingen is dit een snelle en slimme manier om vooruitgang te boeken.

Een tweede conclusie van de onderzoekers gaat over de intensieve wijze waarop de tabaksfabrikanten politieke maatregelen in de strijd tegen tabak proberen tegen te houden. De Tobacco Control Scale geeft een score van 2 aan de landen die de “interferentie” van de producenten maximaal tegengaan. Geen enkel land behaalt reeds de maximum score van 2. Ons land behaalt de zwakste score, namelijk 0 punten. Met andere woorden, België heeft nog steeds geen officieel beleid om de tabaksbedrijven te weren bij besluitvorming rond volksgezondheid en andere domeinen die linken hebben met roken, zoals bijvoorbeeld het milieu- of zwerfvuilbeleid. Nochtans geldt in ons land sinds 2006 de kaderconventie over de strijd tegen het roken van de Wereld Gezondheids Organisatie. Artikel 5.3. van deze conventie bepaalt dat de tabaksindustrie moet geweerd worden bij het uitstippelen en uitvoeren van beleid.

Een aantal Europese landen ondernemen rond dit punt wel reeds acties (Frankrijk, Ierland, Nederland, Verenigd Koninkrijk en Denemarken, allen met 1 punt; of Noorwegen en Finland met 0.5 punt)

• De Franse regering verbiedt alle geschenken van de tabaksindustrie, inclusief uitnodigingen voor studiebezoeken of kant-en-klare beleidsteksten zoals die soms worden aangeboden aan kabinetsmedewerkers of ambtenaren. Ook hun familieleden mogen geen geschenken ontvangen. Bovendien bemoeilijkt de Franse wetgeving de draaideur van een publiek ambt naar de betrokken privé sector.
• Ierland heeft een strikte gedragscode voor ministers en ambtenaren. Zij mogen geen vertegenwoordigers van de tabaksmultinationals ontmoeten. Overtredingen worden gecontroleerd en bestraft.
• De Nederlandse regering laat enkel contacten met de tabakssector toe bij uitvoering van reeds goedgekeurde of aangenomen wetgeving.
• Het Verenigd Koninkrijk wil dat tabaksfabrikanten schriftelijk in gesprek gaan met de overheid in plaats van face-to-face. Om transparantie te waarborgen publiceert de regering de details van alle bijeenkomsten tussen de tabaksindustrie en overheidsdiensten.
• Ook de Deense gezondheidsautoriteit publiceert alle verslagen en telefoonnotities van de communicatie met de tabaksindustrie.

Om vooruitgang te boeken zou België zich door deze goede voorbeelden kunnen laten inspireren.