Fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek

Wat betekenen deze termen?

Fundamenteel onderzoek

Fundamenteel (of basis-wetenschappelijk)  kankeronderzoek is erop gericht de mechanismen te begrijpen die tot kanker leiden.

Kennis verwerven over de werking van gezonde cellen en kankercellen is onmisbaar om nieuwe diagnosemiddelen en behandelingen te ontwikkelingen of de bestaande te verbeteren.

In tegenstelling tot het translationeel en klinisch onderzoek is het fundamenteel onderzoek meestal onvoorspelbaar in termen van resultaat. Maar dit soort onderzoek ligt wel aan de basis van vooruitgang op lange termijn in de strijd tegen de ziekte.

Translationeel onderzoek

Translationeel onderzoek is de schakel tussen het fundamenteel onderzoek, van kapitaal belang voor elke vooruitgang, en het klinisch onderzoek, dat zich op patiënten richt. Doel ervan is dus het vinden van praktische toepassingen voor de recentste ontdekkingen in het fundamenteel onderzoek.

Dit soort onderzoek zorgt voor de overdracht en snelle vertaling van kennis en vernieuwende technologie naar diagnoses en behandelingen ten voordele van de patiënt. Multidisciplinaire teams, bestaande uit onderzoekers en clinici, werken samen aan de ontwikkeling en staan in voor tweerichtingsverkeer van de kennis: van de patiënt naar het fundamenteel onderzoek en van het fundamenteel onderzoek naar de patiënt.

Klinisch onderzoek

Het klinisch academisch onderzoek heeft als doelstelling om de beste strategie voor diagnose en behandeling van kankeraandoeningen te bepalen en te bekrachtigen.
Dit is een cruciale stap in het ontwikkelen van een behandeling, want de evaluatie bij mensen gebeurt hier en gebeurt pas wanneer de resultaten van de uitgevoerde preklinische onderzoeken in het labo bevredigend zijn.

Voorbeelden: Het kan hier gaan om onderzoek naar nieuwe indicaties, nieuwe technieken voor chirurgische ingrepen, radiotherapie, medische beeldvorming of cel- en gentherapie, nieuwe technologieën om de reactie op behandelingen (genoomtherapie, proteoomtherapie) te voorspellen. Wanneer het draait rond geneesmiddelen gaat het om nieuwe doseringen, nieuwe manieren van toediening of nieuwe behandelingscombinaties.

Deze klinische evaluaties of klinische proeven dienen om na te gaan of een nieuwe behandeling geen schadelijke neveneffecten heeft en om ze te vergelijken met reeds bestaande behandelingen. Een klinische proef verloopt in vier opeenvolgende fases, die we als volgt kunnen samenvatten:

- Fase I: evaluatie van de tolerantie (het goed verdragen)  van een nieuw geneesmiddel om de aanbevolen dosis ervan te bepalen (bij deze fase zijn 10 tot 40 mensen betrokken).
- Fase II: evaluatie van de doeltreffendheid van een behandeling (met gemiddeld 40 tot 80 patiënten).
- Fase III: vergelijking van de nieuwe behandeling met de meest gangbare behandeling (die wordt dan ?referentiebehandeling? of ?standaardbehandeling? genoemd) (honderden of duizenden patiënten kunnen in deze fase betrokken zijn).
- Fase IV: nauwgezette opvolging (farmacologische bewaking of ?pharmacovigilance?) van het nieuwe geneesmiddel zodra het op de markt komt.