Grants 2016 | Professor Cédric Blanpain
Professor Blanpain ontving in 2016 een Cancer Research Award - een persoonsgebonden prijs voor onderzoekers die op de eerste plaats eindigen in de selectie van de
wetenschappelijke raden - voor fundamenteel onderzoek.
Naam: Cédric Blanpain
Instelling: ULB
Onderzoeksveld: metastases
Grant 2016: 600 000 euro verdeeld over 4 jaar
"Het beter begrijpen van de metastases is een domein in volle ontwikkeling"
Waarover gaat uw project?
Professor Blanpain: “Mijn team en ik proberen om een beter inzicht te krijgen in de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor uitzaaiingen, wat de belangrijkste doodsoorzaak is bij kankerpatiënten. Om uitzaaiingen te veroorzaken, moeten kankercellen de oorspronkelijke tumor verlaten, in het bloed terechtkomen, een ander orgaan aantasten en daar vervolgens een nieuwe tumor ontwikkelen.
Dit fenomeen bestuderen we al twintig jaar en toch blijven vele vragen nog steeds onbeantwoord.”
Welke vragen tracht u precies te beantwoorden?
“Is er misschien een subpopulatie van kankercellen in de primaire tumor die die tumor kunnen verlaten en metastasen vormen? Hun genetisch profiel lijkt het al dan niet uitzaaien niet te beïnvloeden. Maar wat zorgt er dan wel voor dat die cellen de primaire tumor verlaten? We zeggen bijvoorbeeld ook dat kankercellen door adhesiemoleculen aan elkaar verbonden zijn. Moeten ze die dan van zich afschudden voor ze in het bloed kunnen terechtkomen?
Een ander voorbeeld: in het bloed van kankerpatiënten circuleren vele kankercellen. Verhoudingsgewijs is het aantal metastasen klein. Misschien is het voor een tumorcel dus niet zo moeilijk om de primaire tumor te verlaten, maar wel om een ander orgaan te koloniseren en daar te overleven? Wat heeft zo’n cel dan nodig om te overleven en hoe komt het daaraan, eens een nieuw orgaan is gekoloniseerd?”
Hoe gaat u te werk?
“We kunnen vertrekken van de idee dat de sleutel tot het probleem zich reeds in de primaire tumor bevindt. Als we werken met tumoren van patiënten, hebben we niet genoeg materiaal beschikbaar om dit goed te bestuderen. Daarom repliceren we de kanker van de patiënt in muizen om te zien of bepaalde subpopulaties van cellen sneller uitzaaien dan andere. Dit zijn we dus nu aan het ontdekken. Een andere benadering is om een beetje bloed af te nemen bij de patiënt, de ‘reizende’ tumorcellen te isoleren en deze te vergelijken met die van de primaire tumor en de uitzaaiingen. Momenteel buigen we ons over de manier waarop we deze reizende tumorcellen kunnen isoleren.”
Het uiteindelijke doel is de ontwikkeling van nieuwe behandelingen?
“Uiteraard. Het doel is om nieuwe therapeutische pistes te openen. Het beter begrijpen van de ontwikkeling van metastases is een domein in volle ontwikkeling. Elke nieuwe stap die gelijk waar ter wereld wordt gezet draagt zijn steentje bij. Maar elke ontdekking roept tegelijkertijd ook tien nieuwe vragen op, en wanneer we die weer trachten te beantwoorden, worden zaken die in het eerste onderzoek nog vaag waren ineens duidelijk.”
Dit hebben we te danken aan giften van particulieren?
“Onderzoek is in België echt ondergefinancierd. Stichting tegen Kanker maakt het mogelijk om projecten die anders niet zouden gebeuren, toch te doen doorgaan. Het is het brede publiek dat aan onderzoek bijdraagt en dat vind ik toch echt ontzettend bijzonder.
Ook qua hoogtechnologische apparatuur dekt de Stichting deels het gebrek aan overheidsinvesteringen in onze universiteiten.