Opstart onco-revalidatieprogramma voor patiënten die hormonaal behandeld worden voor hun prostaatcarcinoom
Social Grant 2015 laureaat
Door wie? Team van dr. Peter Van Oyen (diensthoofd Urologie, AZ Sint-Jan, Campus Brugge)
Voor wie? Mannen die een hormonale behandeling krijgen voor gemetastaseerde prostaatkanker
Realisatieduur: januari 2016 (start) – december 2017 (einde)
Een hogere levenskwaliteit voor prostaatkankerpatiënten dankzij een aangepast en gepersonaliseerd onco-revalidatieprogramma
De hormoontherapie die mannelijke patiënten ondergaan ter behandeling van hun prostaatcarcinoom draagt heel wat ongewenste neveneffecten met zich mee, die vaak een ingrijpende impact hebben op hun fysiek en psychosociaal welbevinden.
Naast een aanhoudende vermoeidheid en verminderde fysieke conditie, leidt het gedaalde testosterongehalte immers tot een verlies aan spiermassa, toenemend buikvet, stijgende cholesterol- en bloedsuikerwaarden, een hoger risico op hart- en vaatziekten, warmte-opwellingen en osteoporose.
Bovenop deze fysieke veranderingen en de daarmee gepaard gaande transformatie in lichaamsbeleving en zelfbeeld, oefent de gewijzigde hormoonhuishouding ook een invloed uit op het seksuele en relationele leven van patiënten. Niet zelden plaatst de hormonale behandeling de relatie van de patiënt met zijn/haar partner onder druk.
Om de nadelige invloed van deze therapie op de kwaliteit van leven aldus zo goed mogelijk op te vangen, sloeg het oncologisch begeleidingsteam van de dienst Urologie op AZ Sint-Jan (Campus Brugge) de handen in elkaar om een specifiek aangepast onco-revalidatieprogramma te ontwikkelen.
Dit programma richt zich (na afronding van de acute behandelfase) centraal op het ondersteunen van de fysieke en mentale fitheid van patiënten, om hun levenskwaliteit en algehele herstelproces aldus te ondersteunen.
Vanuit een holistische visie op het (fysiek, psychisch en relationeel) welbevinden van patiënten, wordt het revalidatieprogramma gedragen door een multidisciplinaire samenwerking tussen de betrokken onco-zorgverleners (met name: een uroloog, een revalidatiearts, een programmacoördinator, expertverpleegkundigen urologie, kinesisten, een psycholoog, een diëtist en een medisch-maatschappelijk werker).
Na een educatieve sessie (in het bijzijn van de partner) omtrent de ingrijpende behandeling en het aansluitend belang van deelname aan dit programma, wordt op basis van een conditietest en consultatie bij de revalidatiearts en kinesist, een individueel aangepast oefenschema opgesteld met haalbare doelstellingen opgesteld. Dit schema laat de patiënt toe om naar eigen vermogen te trainen binnen groepsverband, tijdens beweegsessies samen met lotgenoten, verzorgd door speciaal opgeleide kinesisten. Gedurende 24 weken traint de groep tweewekelijks onder deskundige begeleiding volgens het zogenaamde ‘JAMES’-programma, wat staat voor: Jogging, Abdomen (gerichte buikspieroefeningen), Muscles (algehele spieroefeningen), Evenwicht en Souplesse (lenigheid).
Naast de fysieke voordelen die dit programma teweegbrengt (verbeterde conditie, toegenomen spiermassa, afgenomen vetpercentage, minder vermoeidheid en meer energie), laten de patiënten zich ook enthousiast uit over het stimulerende lotgenotencontact (wat de beweegsessies voor velen tot plezierige activiteiten maakt, waarin plaats is voor een gedeelde kreun, oppeppende tik en occasionele lach), de geboekte winsten op vlak van mentaal evenwicht (zoals een beter inzicht in eigen lichaam en emotionele reacties, een hoger gevoel van controle, meer veerkracht en weerbaarheid tegenover dagelijkse stressoren) en de positieve impact op de relatie met hun partner (die dikwijls buiten het programma om initiatief nemen om samen te beginnen bewegen).
Na afronding van het programma worden patiënt (en partner) aangemoedigd verder het sportieve pad te blijven volgen en beweegactiviteiten te integreren in hun dagelijks schema.
