Door wie? Veerle Cosyns (psychologe-coördinator) en Christine Van Den Bossche (therapeutisch muzikant met harp), Afdeling Kinderoncologie en Hematologie van UZ Brussel (Kids 3)
Realisatieduur: januari 2016 (start) – december 2017 (einde)
Voor wie? Kinder- en adolescente kankerpatiënten (0 – 16 jaar) en naasten
Dagelijks zet het gespecialiseerd team van de afdeling Kinderoncologie en Hematologie van UZ Brussel (bestaande uit oncologen, apothekers, kinesisten, dietisten, verpleegkundigen, psychologen, sociaal medewerkers en pedagogisch medewerkers) zich in om de opgenomen en bezoekende kankerpatiëntjes (0 – 16 jaar) en hun naasten (broers, zusjes, ouders, vertrouwenspersonen) een kwaliteitsvolle zorg aan te bieden. Naast de medisch-verpleegkundige toewijding, wordt in de dienst ook sterk ingezet op het psychisch, sociaal en pedagogisch ondersteunen van patiënten en hun directe omgeving.
In dit kader werd in 2015 ‘De Appeltuin’ in het leven geroepen, een aantrekkelijk vormgegeven speel-, leer- en ontspanningsruimte die – temidden van de soms beangstigende ziekenhuissfeer – een warme en veilige plek poogt te bieden.
Als onderdeel van de aangeboden psychosociale ondersteuning wordt sedert 2016 eveneens muziektherapie aangereikt. Gecertificeerd harptherapeute Christine Van Den Bossche bezoekt wekelijks de afdeling en gaat hierbij langs aan de ziekenhuisbedden of ontmoet kinderen en naasten in De Appeltuin.
De harp is een muzikaal instrument dat sinds de oudheid gelauwerd wordt om zijn verzachtende en helende kwaliteiten. Eerdere studies toonden reeds aan dat, zelfs na een korte harptherapiesessie, de pijnervaring en het gevoel van angst significant daalden. In UZ Brussel wordt het harpspel zowel groepsgebonden als individueel therapeutisch aangeboden.
Tijdens de verplichte platte rust na een punctie, bij het moeilijk in slaap geraken door ernstige pijn, of gedurende het (langdurige) wachten tussen consultaties door, introduceert de harptherapeute al musicerend “een regenboog van klanken”, die zowel relaxerend/meditatief als activerend/opbeurend kan zijn, al naargelang de wens van het zieke kind. Het patiëntje kan er eveneens voor kiezen de rug of voeten tegen de trillende harpsnaren te leggen, om de relaxerende of activerende vibraties door het lichaam te voelen, of wordt vrijblijvend uitgenodigd mee te musiceren en/of zingen. De therapeute begeleidt hem of haar dan op één van de harpinstrumenten of (voor de jongste kinderen) kleine slaginstrumenten. Bedoeling is om een gevoel van aanvaarding en loslating te introduceren, om de ziekte even te doen vergeten en de energie in het lichaam te versterken. Vanuit de visie dat dit het algeheel welzijn van het patiëntje ondersteunt, kan dit de ziekte aldus draaglijker maken en het genezingsproces bevorderen.
De harptherapeute speelt soms individueel met de zieke kindjes en adolescenten, maar richt zich ook op het stimuleren van verbondenheid tussen patiënt en familie, vb. door hen samen te laten musiceren.
Daarbovenop gaat ze tijdens de groepstherapie “A rainbow of sound” aan de slag met verschillende kankerpatiëntjes, om in een sfeer van samenhorigheid en gedeelde emotionele ondersteuning, een bonte regenboog van verschillende klanken te produceren, op basis van (kleinere – grotere) harpen, slaginstrumenten en bellen (wat ook sterk verzwakte patiënten de mogelijkheid biedt deel te nemen).
Vanwege de ligging van het ziekenhuis, ontvangt Kinderoncologie bovendien veel kankerpatiëntjes en gezinnen van allochtone afkomst. De taaloverschrijdende “Arabian mode”-klanken die de therapeute in samenspel met hen gebruikt, verlenen deze patiënten vaak een ontspannende ervaring van herkenning en “thuiskomen”.
Foto's: Therapeutisch muzikante Christine Van Den Bossche tijdens een individueel therapeutisch harpspel in De Appeltuin