Fysieke activiteit bij en na kanker

Voordelen fysieke activiteit bij en na kanker

Volgens een Franse studie houdt 40 % van de kankergevallen rechtstreeks verband met onze levensstijl en onze omgeving. Daartoe behoren roken, alcoholgebruik, een onevenwichtige voeding, overgewicht en een gebrek aan lichaamsbeweging. Het is echter zo dat de meeste kankerpatiënten na hun ziekte minder bewegen. 50 tot 75 % volgt de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet, en wordt zelfs gezien als inactief.

De wetenschappelijke studies zijn echter duidelijk: lichaamsbeweging speelt een belangrijke rol bij de preventie van bepaalde tumoren en zelfs bij de evolutie van de ziekte. Ze bewijzen ook dat bewegen tijdens en na kankerbehandelingen de vermoeidheid vermindert en de levenskwaliteit verbetert. Niettemin krijgen slechts weinig patiënten omkadering bij hun fysieke activiteiten tijdens of na hun ziekte, ondanks de toegenomen kennis over de voordelen van lichaamsbeweging.

Tijdens de behandeling(en):

Regelmatig bewegen verbetert de effectiviteit van kankerbehandelingen en kan de bijwerkingen ervan verminderen.

Een grote meerderheid van kankerpatiënten verandert zowel op lichamelijk vlak als gedragsmatig. Deze wijzigingen zijn te wijten aan een afname van lichamelijke activiteit als gevolg van:

  • de gevolgen van de behandeling:

    • vermoeidheid en zwakte

    • pijn

    • lichamelijke zwakheid

  • psychologische factoren:

    • depressie en angst

    • veranderd lichaamsbeeld en gevoel van eigenwaarde

    • verlies van zelfvertrouwen en geloof in de eigen capaciteiten

  • sociale factoren:

    • sociaal isolement

Dit gebrek aan lichaamsbeweging kan leiden tot een negatieve spiraal. De patiënt is nog vermoeider en er zijn meer bijwerkingen, en ook de levenskwaliteit vermindert. Zo heeft hij of zij, zowel fysiek als mentaal, nog minder zin om te bewegen.

 

Na de behandeling(en):

Voldoende blijven bewegen na de behandeling(en) verkleint het risico op herval en het ontstaan van een andere, nieuwe kanker. Het verbetert de lichamelijke conditie en de levenskwaliteit, en vermindert vermoeidheid en pijn. Tot slot bevordert fysieke activiteit de terugkeer naar de levensstijl die de patiënt had alvorens hij of zij ziek werd, en kan ze helpen om de overlevingsduur te verlengen.

Aangepaste en regelmatige lichaamsbeweging op lange termijn, tijdens en na de kanker, heeft nog vele andere voordelen. Het kan een positief effect hebben op:

  • lichaamsgesteldheid

  • gezondheid van het beendergestel

  • fysieke conditie

  • metabolisme

  • hormonale stelsel

  • cachexie

  • immuniteit

  • ontstekingsprocessen

  • perifere neuropathie

  • lymfoedeem

  • pijn

  • vermoeidheid

  • slaapstoornissen

  • depressie

  • angst

  • Verschillende aspecten van levenskwaliteit en zelfvertrouwen

 

Geen enkele studie heeft aangetoond dat aangepaste lichaamsbeweging een negatief effect zou hebben op een kankerpatiënt.

De activiteit moet afgestemd zijn op wat de patiënt aankan en daarom is een goede begeleiding belangrijk. Groepsoefeningen zijn het best. De omkadering door gezondheids- en bewegingswerkers is dan ook van essentieel belang.

De arts zal voor elke persoon rekening houden met:

  • de medische voorgeschiedenis en de behandelingen die werden of worden uitgevoerd;

  • comorbiditeiten;

  • contra-indicaties voor lichaamsbeweging, afhankelijk van het soort kanker en de bijwerkingen van de behandeling, zoals:

    • koorts

    • extreme vermoeidheid

    • ernstige anemie

    • risico op infectie

    • te lage immuniteit

 

Deze contra-indicaties kunnen tijdelijk zijn en moeten regelmatig opnieuw worden geëvalueerd. Toch is dit geen belet om met kinesitherapie de gewrichten soepel en de spiermassa op peil te houden.

Dankzij zijn kennis van kankers en behandelingen kan de arts de risico’s voor elke persoon juist inschatten. Het is daarom belangrijk de oncoloog of eventueel de dienst oncologische revalidatie van het referentieziekenhuis om advies te vragen.

Motivatie blijft essentieel voor het uitoefenen van een fysieke activiteit. Om gemotiveerd te zijn moet je plezier beleven aan de sport die je beoefent. Daarom is het belangrijk dat patiënten die activiteit uitkiezen waar ze het meest aan hebben, die hen deugd doet, die ze leuk vinden. En oefenen in groep of met vrienden maakt het des te leuker.

Getuigenissen

Roularta court pour la Fondation contre le Cancer
Het sportcomité van Roularta organiseert meerdere sportieve activiteiten voor de werknemers. In 2016 kozen ze om de 20km door Brussel te lopen ten voordele van Stichting tegen Kanker.Lees verder