Wegwijzer voedingssupplementen


Disclaimer: Momenteel wordt de inhoud van deze pagina herzien en geüpdatet op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten. De vernieuwde versie is voorzien eind 2023. Gelieve intussen de adviezen te bespreken met uw behandelende arts .

Ben je op zoek naar concrete informatie over het gebruik van voedingssupplementen (vitamines, kruiden, planten …) tijdens een kankerbehandeling? Deze wegwijzer biedt een overzicht van 20 vaak gebruikte supplementen, hun toepassingen én de voor- en nadelen van hun gebruik.

Voor je voedingssupplementen inschakelt, raden we je aan onze belangrijke informatie over het gebruik ervan aandachtig te lezen. 

Hoe gebruik je de applicatie?


Zoeken op voedingssupplement:

  • Maak je keuze in het rolmenu ‘Kies een supplement‘.
  • Je krijgt als resultaat de volledige informatieve fiche voor jouw keuze onder het rolmenu.


Zoeken op behandeling:

  • Maak je keuze in het rolmenu ‘Kies een behandeling’.
  • Onder het rolmenu krijg je als resultaat alle supplementen uit onze lijst die een invloed - positief of negatief - kunnen hebben op de gekozen behandeling.
  • Voor elk supplement kan je de volledige informatieve fiche aanklikken.

Kies een supplement

Kies een behandeling

Kurkuma

Kurkuma (Curcuma longa) is een polyphenol afkomstig van de oorspronkelijk Indiase gelijknamige plant. Kurkuma wordt in de keuken gebruikt als specerij en is herkenbaar door de fel geelachtige kleur, die ook de typische kleur geeft aan kerrie, waar het een onderdeel van is.

In Azië wordt kurkuma ook sinds eeuwen gebruikt als medicijn. Het zou ontstekingswerende, antioxidatieve, antikanker-, hart- en leverbeschermende, antiarthritis- en anti-infectieuze eigenschappen bezitten.

Het is tegenwoordig ook wijd verspreid verkrijgbaar als voedingssupplement onder verschillende vormen. Het actieve bestanddeel zijn drie soorten curcumines.

Toepassingen bij kankerbehandeling

Voor meerdere kankertypes zijn er aanwijzingen dat kurkuma de kankerontwikkeling zou vertragen. In combinatie met radio- en chemotherapie zou kurkuma voor verhoogde celdood, verminderde uitzaaiing en verminderde toxiciteit (zoals ondermeer minder aantasting van de huid door radiotherapie bij borstkanker (1,3) kunnen zorgen (6,8,9,10). 

Ook zijn er recent twee studies geweest waarbij een positief effect werd gezien op de levenskwaliteit van patiënten met verschillende types kanker die radio- en/of chemotherapie ondergingen. Het kurkuma supplement dat werd gebruikt in deze studie heeft echter wel een zeer specifieke formulatie met verbeterde opname in het lichaam. (6,7).

Ook al wijzen deze studies op een gunstig effect wanneer radiotherapie en sommige chemotherapeutica gecombineerd worden met kurkuma, toch wordt afgeraden om ze samen te nemen op de dagen van behandeling (zie mogelijke negatieve effecten bij kankerbehandelingen onderaan).

Een verbeterd effect van de behandeling wordt bovendien specifiek vermoed voor metothrexaat (Emthexate®, Ledertrexate®, Metoject®, Metothrexate® ) (1). Hetzelfde geldt bij vergevorderde borstkanker behandeld met docetaxel (Docetaxel®, Taxotere®, Tevadocel ®) (1,2) en bij pancreaskanker (2) behandeld met gemcitabine. Bijkomend onderzoek is evenwel nodig om dit alles te bevestigen (2).

Kurkuma onder vorm van gel of mondspoeling, zou mucositis en bijhorende pijn kunnen verminderen (13).

Mogelijke negatieve effecten bij kankerbehandeling

Kurkuma wordt beter niet gebruikt in combinatie met bepaalde chemotherapeutica, waarvan het de werking zou verminderen. Dit zou het geval zijn voor cyclofosfamide (Endoxan®) (1,3). En hoewel verder onderzoek nodig is, ook bij epipodophyllotoxines (Celltop®, Eposin®, Vepesid®...) (1,8) en bij borstkankerbehandeling voor bijvoorbeeld camptothecines (Campto®, Irinosin®, Irinotecan®,…) (1) en Doxorubicine® (3). Ook wordt voorzichtigheid aangeraden bij het gebruik van kurkuma in combinatie met hormoontherapie bij borstkanker. Het blijkt immers dat kurkumasuppletie de gevoeligheid voor Tamoxifen vermindert en op die manier de werking minder efficiënt maakt (12). 

Omwille van de antioxidatieve werking zou kurkuma het effect van behandelingen met een oxiderende werking kunnen verminderen. Dat is het geval bij radiotherapie, cyclofosfamiden, dacarbazine, platinumanalogen, anthracyclines en antitumorale antibiotica bleomycine en mitomycine.

Het is niet uitgesloten dat kurkumasupplementen de werking van tamoxifen vermindert voor vrouwen met een borstkankerverleden.

Algemene bijwerkingen

Voor mensen met galblaas- (6) en maagzuurproblemen (4) is kurkuma af te raden, gezien het deze aandoeningen kan verergeren (4). 

Omwille van het bloedverdunnend effect van kurkuma wordt aangeraden om 2 weken vóór een chirurgische ingreep te stoppen met de inname ervan (4).

Interacties met andere geneesmiddelen en voedingssupplementen

Kurkuma kan een bloedverdunnend en suikerverlagend effect hebben. Aan mensen die hier al 'klassieke' medicatie voor nemen, wordt aangeraden het gebruik van kurkuma zeker te melden aan hun arts. 

Andere voedingssupplementen kunnen ook een suikerverlagend (aloë vera, betaglucanen, gember, ginkgo biloba, ginseng, knoflook en Q1O) en een bloedverdunnend (druivenpitextract/resveratrol, gember, ginkgo biloba, ginseng, knoflook/quercetine, lijnzaad, visolie/omega-3 vetzuren en vitamine E) effect hebben. Wees dus voorzichtig bij het gebruik en meld dus ook combinatiegebruik zeker aan uw arts (4).

Dosering voor volwassenen

Kurkuma moet met voorzichtigheid gebruikt worden in combinatie met radiotherapie,  dacarbazine, platinumanalogen, anthracyclines en antitumorale antibiotica bleomycine en mitomycine. Gebruik in dat geval geen kurkuma tijdens de behandeling en ook niet 2 dagen ervoor en erna. 

Kurkuma wordt beter niet gebruikt bij behandeling met cyclofosfamide (Endoxan®), doxorubicine (Adriblastina®, Caelyx®, Doxorubicine®, Myocet®) (2,4) en bij borstkankerbehandeling ook voor bijvoorbeeld camptothecines (Campto®, Irinosin®, Irinotecan®,…) (1) en doxorubicine (Adriblastina®, Caelyx®, Doxorubicine®, Myocet®) (3).
 

In andere gevallen wordt tot 12 g per dag meestal goed verdragen (3). Volg in ieder geval altijd de aanwijzingen op de verpakking. Gebruik samen met zwarte peper en vet verhoogt de beschikbaarheid van kurkuma in het lichaam. Hogere dosissen, slechte verdraagbaarheid en langdurige inname kunnen leiden tot indigestie, diarree en misselijkheid (6).

 

Referenties

  1. www.bcfi.be 
  2. Bayet-Robert M. et al. Phase I dose escalation trial of docetaxel plus curcumin in patients with advanced and metastatic breast cancer. Cancer Biol. Ther. 2010;9:8–14. 
  3. www.cam-cancer.org
  4. www.mskcc.org
  5. http://umm.edu
  6. http://nccih.nih.gov
  7. Belcaro G. et al. A controlled study of a lecithinized delivery system of curcumin (Meriva®) to alleviate the adverse effects of cancer treatment. Phytother Res. 2014 Mar;28(3):444-50. Epub 2013 Jun 15. PubMed PMID: 23775598
  8. Panahi Y. et al. Adjuvant therapy with bioavailability-boosted curcuminoids suppresses systemic inflammation and improves quality of life in patients with solid tumors: a randomized double-blind placebo-controlled trial. Phytother Res. 2014 Oct;28(10):1461-7. Epub 2014 Mar 19. PubMed PMID: 24648302.
  9. Saleh EM et al. Antagonism between curcumin and the topoisomerase II inhibitor etoposide: a study of DNA damage, cell cycle regulation and death pathways. Cancer Biol Ther. 2012 Sep;13(11):1058-71.
  10. Bordoloi D. et al. Multi-Targeted Agents in Cancer Cell Chemosensitization: What We Learnt from Curcumin Thus Far. Recent Pat Anticancer Drug Discov. 2016;11(1):67-97.
  11. Ryan J.L. et al. Curcumin for radiation dermatitis: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial of thirty breast cancer patients. Radiat. Res. 2013;180:34–43.
  12. Hussaarts, K. et al. Impact of Curcumin (with or without Piperine) on the Pharmacokinetics of Tamoxifen. Cancers, 2019, 11.3: 403.
  13. Normando, A. G. C., de Menêses, A. G., de Toledo, I. P., Borges, G. Á., de Lima, C. L., dos Reis, P. E. D., & Guerra, E. N. S. (2019). Effects of turmeric and curcumin on oral mucositis: A systematic review. Phytotherapy Research.

Meer lezen? Niet gevonden wat je zocht?


Ben je op zoek naar meer gedetailleerde informatie? Vond je het supplement of de informatie die je zocht niet? Mogelijk vind je wat je zoekt wel op een van volgende websites:​

Deze toepassing is een realisatie van Stichting tegen Kanker. Ze kwam tot stand onder de supervisie van dr. An Vandebroek, medisch oncologe, ZNA Antwerpen en dr. Fanny Bauvet, medisch oncologe, ziekenhuis Sainte-Anne Saint-Remi Brussel.Ook Antikankerfonds verleende inhoudelijke goedkeuring voor de fiches.

De informatie in de fiches van deze toepassing is louter informatief, enkel voor persoonlijk gebruik en vervangt geen medische consultatie. De fiches mogen op geen enkele manier worden verspreid zonder Stichting tegen Kanker als bron te vermelden.