Antioxidanten

supplement_antioxidant_-vitaminen_mineraux.jpg

Antioxidanten zijn stoffen die oxidatie tegengaan. Oxidatie is een proces waarbij vrije radicalen in ons lichaam worden gevormd. Vrije radicalen zijn agressieve, schadelijke stoffen die bijvoorbeeld tot kanker kunnen helpen leiden. Antioxidanten zijn ondermeer terug te vinden in onze voeding, zoals onder de vorm van vitamines, mineralen en spoorelementen. Voorbeelden zijn de vitamines A (en haar voorloper bèta-caroteen), C en E, selenium en zink.

Ook andere stoffen in onze voeding hebben een antioxidatieve werking, zoals resveratrol, groene thee, kurkuma enzovoort. Verschillende van deze antioxidanten worden apart behandeld in deze toepassing.

Deze fiche gaat over supplementen waarin verschillende van deze antioxidanten gecombineerd worden. In de praktijk bevatten deze vaak hoge dosissen, hoger dan de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH), waardoor ze andere eigenschappen krijgen die bijzondere aandacht verdienen.

Toepassingen bij kankerbehandeling

Antioxidanten lijken schade aan gezonde cellen door bepaalde kankerbehandelingen te kunnen beperken (1,3).

Ze kunnen tijdens de behandeling ook een optimale voedingsstatus garanderen wanneer door de ziekte en/of de behandeling(en) de voedingsinname verminderd is (2,3).

Sommige antioxidanten zouden de bijwerkingen van radiotherapie en de toxiciteit van chemotherapie in bepaalde omstandigheden kunnen verzachten. Dit op voorwaarde dat de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) van ieder bestanddeel niet wordt overschreden (1,2,3).

Mogelijke negatieve effecten bij kankerbehandeling

Supplementen die hogere dosissen dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheden bevatten, kunnen schadelijk en toxisch zijn bij inname tijdens kankerbehandeling (2,3). Theoretisch kunnen ze het effect van behandelingen waarvan het effect berust op oxidatie verminderen. Dat is zo voor radiotherapie en bij de antitumorale antibiotica bleomycine en mitomycine.

Specifiek voor prostaatkanker werd aangetoond dat een meermaals dagelijkse inname van multivitaminensupplementen het risico op vergevorderde en dodelijke prostaatkanker doet toenemen. Dit werd vooral genoteerd bij mannen met familiale aanleg voor prostaatkanker en mannen die, naast de multivitaminen, ook andere combinatiesupplementen innamen (2).

Algemene bijwerkingen

Een inname hoger dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheden kan voor verschillende antioxidanten nadelige gezondheidseffecten hebben. Vooral bij inname van hoge dosissen vetoplosbare vitamines (A,D,E en K) en spoorelementen (bijvoorbeeld zink en selenium) is voorzichtigheid geboden. Overdreven dosissen kunnen niet alleen toxisch, maar soms zelfs fataal zijn.

Interacties met andere geneesmiddelen en voedingssupplementen

Wanneer de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van antioxidanten gerespecteerd wordt, lijkt er geen probleem te zijn. Hogere dosissen kunnen interfereren met geneesmiddelen en andere voedingssupplementen, en zijn ook daarom beter te vermijden. Vraag steeds advies aan uw arts alvorens u met een combinatiesupplement begint.

Dosering voor volwassenen

Combinatiesupplementen worden uit voorzorg beter niet gebruikt op het moment van behandeling met radiotherapie en met de antitumorale antibiotica bleomycine en mitomycine. Gebruik ze niet tijdens de behandeling en ook niet 2 dagen ervoor en erna.

Hoge dosissen van combinatiesupplementen moeten vermeden worden, de dagelijks aanbevolen hoeveelheid voor iedere stof mag niet overschreden worden (1).

Wanneer de hoeveelheden gerespecteerd worden, kunnen combinatiesupplementen nuttig zijn zeker als door verminderde voedingsinname tekorten dreigen (3).

1. Vogel J. et al. Handboek voeding bij kanker, Utrecht: de Tijdstroom, 2012.
2. Morey B. et al. A review of evidence-based practice in nutrition related complementary therapies: improving the knowledge of dietitians. Cancer Forum, Vol 35 Issue 2, 2011.
3. Gröber et al. Micronutrients in Oncological Intervention. Nutrients. 2016 Mar 12;8(3):163.