Cannabisolie /CBD-olie

medische_cannabis.jpg

De olie wordt gemaakt van de cannabisplant. In de cannabisplant komen meer dan vijfhonderd chemische stoffen voor. Een klein honderdtal van deze stoffen komen alleen voor in de cannabisplant en worden ‘cannabinoïden’ genoemd. We bespreken hieronder drie belangrijke cannabinoïden:

1. THC (delta-9-tetrahydrocannabinol) is de meest psychoactieve cannabinoïde. Het is de stof die een ‘high’ gevoel geeft en een euforische stemming bezorgt.
2. CBD (cannabidiol) geeft geen ‘high’ gevoel. Het zou ook, in tegenstelling tot THC, rustgevend, pijnreducerend en antipsychotisch werken.
3. CBN (cannabinol) zit vooral in oude of slecht bewaarde planten. Het is een licht psychoactieve stof die voornamelijk kalmerend werkt.  (1).

Er zijn een aantal producten op de markt met cannabisafgeleiden, we bespreken er hier een aantal:

1. Cannabisolie is een product op basis van cannabis, dat wordt gemaakt door extractie van cannabis met organische oplosmiddelen zoals ethylalcohol en petroleum ether. Dit wordt vaak gemaakt in de thuisomgeving waardoor er geen of weinig controle op de inhoud van het product is. Je weet dus niet met zekerheid hoeveel THC en CBD het product bevat.

2. CBD-olie bestaat zowel in pure vorm, wat wil zeggen dat het zo goed als geen THC bevat en gebruikers er dus niet ‘high’ van worden. Daarnaast bestaan er ook zelfgemaakte of andere (bvb online verkochte) CBD oliën die wel THC bevatten en waarvan de samenstelling dus niet gekend is en dus ook mogelijks vervuild zijn door pesticiden, zware metalen of andere vervuilende stoffen (1).

3. Het geneesmiddel Sativex® is momenteel in België het enige vergunde geneesmiddel met cannabinoïden. Het bevat een gecontroleerde hoeveelheid THC en CBD. Dit geneesmiddel kan worden gebruikt bij de behandeling van matige tot ernstige spasticiteit veroorzaakt door multiple sclerose (MS) (4). Sativex® wordt ook getest in het kader van kankerpijnbestrijding. De studies die zouden moeten toelaten ook die indicatie voor Sativex® toe te kennen, zijn momenteel nog niet afgerond (4). In augustus 2019 werd toegelaten dat apothekers onder strikte voorwaarden ook geneesmiddelen met CBD mogen afleveren onder vorm van magistrale bereiding (5,6).

Toepassingen bij kankerbehandeling

Bepaalde labo-onderzoeken tonen aan dat cannabinoïden de deling van kankercellen zouden kunnen blokkeren, of de aanmaak van nieuwe tumorbloedvaten verhinderen (2). Geen enkele studie bij mensen heeft echter kunnen aantonen dat cannabinoïden tumorgroei verhinderen. Er is dus geen bewijs dat cannabinoïden kanker kunnen behandelen of genezen (2,3).

Wel kunnen cannabisafgeleiden gebruikt worden om bepaalde symptomen te verlichten, zoals pijn (2,3). Ook misselijkheid en braken door radio- of chemotherapie, en bij vergevorderde kankers, zou erdoor verminderd kunnen worden (2,3). Het is niet bewezen dat cannabisafgeleiden beter werken dan meer onderzochte therapieën voor dezelfde klachten (1).

Het is nog onduidelijk of ze ook eetlustverlies, en andere symptomen van kanker cachexie (gewichts- en spierverlies), kunnen helpen bestrijden (2).

Mogelijke negatieve effecten bij kankerbehandeling

Bepaalde cannabinoïden zouden enzymen (Cyt P450 3A4) beïnvloeden die het lichaam gebruikt om bepaalde kankerbehandelingen te verwerken (2,3). Dit wordt verder uitgelegd in het paragraaf ‘Interacties met andere geneesmiddelen en voedingssupplementen’.  

Algemene bijwerkingen

De belangrijkste bijwerking van cannabinoïden is het effect op het centrale zenuwstelsel: verandering van de gemoedstoestand (euforischer, of juist depressiever), angst, paranoia, depersonalisatie (zelfvervreemding), hallucinaties, geheugen- en aandachtverlies, gezichtsstoornissen en misselijkheid (2,3). Ook op het perifere zenuwstelsel en het immuunsysteem kunnen cannabinoïden effect hebben. Nog niet alle effecten zijn gekend (1).

Andere mogelijke bijwerkingen zijn droge mond, verlaging van de bloeddruk en versnelling van de hartslag (2).

Interacties met andere geneesmiddelen en voedingssupplementen

Bepaalde cannabinoïden zouden enzymen (Cyt P450 3A4) beïnvloeden. Deze enzymen metaboliseren onder andere geneesmiddelen en voedingssupplementen in de lever.

Hierdoor bestaat er een competitie tussen het geneesmiddel enerzijds, en de cannabinoïden anderzijds. Wanneer men dus cannabinoïden consumeert, zijn er minder enzymen beschikbaar voor de verwerking van de medicatie. Dit kan twee gevolgen hebben: een verminderde werking van de medicatie of een verhoogde toxiciteit. Dit laatste kunnen we als volgt uitleggen: Cyp P450 3A4 enzymen kunnen medicatie activeren of inactiveren (medicatie specifiek).

Cannabisafgeleiden worden afgeraden bij Parkinson medicatie als levodopa en analogen, omdat er ook een interactie zou zijn.

Verder is er weinig bekend over interactie met andere stoffen die inwerken op het centraal zenuwstelsel, zoals psychiatrische medicatie en fytotherapie (2).

Dosering voor volwassenen

Een exacte veilige dosering kan slechts in weinig gevallen gegeven worden, daar de hoeveelheid cannabinoïden in cannabisafgeleiden meestal ongekend is. Daarbovenop is het gebruik van verschillende cannabisafgeleiden illegaal. De enige middelen waarvan wél een dosering kan worden geven, zijn enerzijds het vergunde geneesmiddel Sativex en anderzijds de magistrale bereidingen die in de apotheek kunnen verkregen worden.

Bepaalde groepen moeten nog extra opletten bij het gebruik van cannabisafgeleiden. Het wordt in het algemeen afgeraden bij (familiale) voorgeschiedenis van psychotische stoornissen. Dat is ook het geval bij minderjarigen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, net als bij mannen en vrouwen met kinderwens (2).

Sommige cannabisafgeleiden bevatten additieven (zoals bv. sesamolie) die allergische reacties kunnen uitlokken bij mensen die er gevoelig voor zijn (2,3).

Het gebruik van cannabisafgeleiden kan rijvaardigheid beïnvloeden (2). Dit is ook het geval voor middelen die door de arts voorgeschreven zijn.

1. https://www.vad.be/assets/dossier-cannabis
2. www.cam-cancer.org
3. www.mskcc.org
4. FAGG www.fagg-afmps.be/sites/default/files/content/INSP/NARC/faq_cannabis.pdf
5. https://www.vad.be/artikels/detail/wat-zegt-de-wet-over-cannabis
6. https://www.fagg.be/sites/default/files/content/omzendbrief_648_nl_thc_for_web.pdf

Meer informatie : http://www.favv.be/consumenten/dagelijksleven/andere/basiscannabishennep/_documents/2019_07_12_FAQ_Cannabis_NL_new.pdf